چکیده:
جنگ نرم شیوه ای از تعامل خصمانه دشمن است که در قرن ١٨ به بعد به عنوان یک کد دستورالعمل
رفتاری مورد تبعیت بسیاری از کشورها برای کاهش میزان آسیب های سیاسی- اقتصادی و نظامی
قرارگرفت. اما باید پذیرفت که روند جنگ نرم در همه اعصار وجود داشته است با این تفاوت که آنچه را
که ما امروزه به عنوان الگوهای اساسی جنگ نرم در نظر میگیریم درآن زمان بر اساس ماهیت مکان
جغرافیایی،کمبود امکانات ارتباطی و. . . تا اندازهای با آنچه که امروزه مرسوم است متفاوت میباشد.
دوران امامت امام سجاد (ع) هم خالی از این مساله نیست، مقوله مقابله حکام سیاسی عصر آن امام با ایشان در کنار مقابله با توطئه ها و دسیسه های کشورهای غیر مسلمان برای دست یابی به بلاد اسلامی با توجه به نبود امکانات نظامی، موجب شد تا ایشان رویه مقابله نرم را برای گذران دوران امامت خود انتخاب نمایند. چگونگی دستاوریز شدن به این اصل جنگی مساله ای است که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است از همین رو با شیوه توصیفی –تحلیلی به بیان مصادیقی پرداخته ایم که نشان از وضعیت موجود در زمان آن امام دارد این امر نشان داد که امام (ع) تا حد زیادی توانسته اند به آرمان های قابل پیش بینی در عرصه جنگ نرم دست پیدا نمایند.
خلاصه ماشینی:
اما صرف نظر از اينکه چه چيزي را بايد به عنوان فرهنگ دانست مهم آنست که فرهنگ ها زمينه ساز ايجاد تحولات اقتصادي، سياسي، ديني و مذهبي در کشور به شمار ميروند، فرهنگ زماني به عنوان قدرت و منبع جنگ نرم مورد شناسايي نظام است که بايسته ها و الزامات آن به درستي در کشور تبيين شده باشد به عنوان مثال زمانيکه فرهنگ مصرف در يک کشور تغيير نمايد، نيازهاي اقتصادي در کشور به مناسبت آن تغيير نموده و ديگر ثبات اقتصادي که بر مبناي يک سياست از پيش تعيين شده در حرکت بوده است با ايستايي روبرو ميشود، از همين رو کشورهاي رقيب تلاش ميکنند تا فرهنگ مصرف را در کشورهاي هدف تغيير دهند تا از اين طريق هم موجب شوند که کشور دچار اختلال در تأمين منابع اقتصادي گردد و هم آنکه اين امر موجب وابستگي آن کشور هدف به کشور رقيب شود.
ج ) همانطوري که قبلا نيز ذکر گرديد يکي از حربه هاي جنگ نرم عبارت از غير انساني نشان دادن دشمن است ، در مورد امام (ع ) و يارانش نيز همين مساله صادق بود، در نتيجه امام براي آنکه اين تفکر را به مقابله برخيزد با بيان قيد «المحبۀ فيقلو بالمؤمنين » در شروع بيايانات خود تلاش دارد تا اين تفکر را جايگزين نمايد که افرادي که اينک در برابر شما به عنوان اسير هستند، الزاما افرادي نيستند که مرتکب خطايي شده يا با شما مردم دشمني داشته باشند، البته اين قيد معناي ديگري نيز دارد، و آن اينست که ذکر اين قيد يادآوري براي آن دسته از افرادي است که اين سخن پيامبر اکرم (ص ) را شنيده اند که ايشان فرمودند: «از شما اجرتي نميخواهم جز نيکي و محبت به نزديکانم » (مهدوي نژاد، ١٣٩٢، صص ١٦٦-١٨٣)، با اين يادآوري مردمي که از حقيقت جريان اسراء بي خبر بوده اند و لزوم عداوت بر آنها را بر خود واجب ميشمردند اينک از تفکر خود پشيمان گردند.