چکیده:
در این تحقیق به بررسی روایی و سازگاری فرمول های خوانش پذیری در ارزیابی متون فارسی پرداختیم. هدف، پاسخ به این پرسش بود که آیا می توان نتایج حاصل از اعمال فرمول های خوانش پذیری بر متون فارسی را معتبر دانست؟ متون مورد نظر در تحقیق در سه ژانر کتاب درسی، داستان و روزنامه قرار داشتند و برای هر ژانر سه متن مختلف در نظر گرفته شد. به ازای هر متن هم سه نمونه حداقل صدکلمه ای به روش نمونه گیری نظام مند تصادفی انتخاب شدند. نمونه ها با استفاده از سه فرمول خوانش پذیری فلش کینکید، فاگ و فرای ارزیابی شدند. نتایج تحقیق نشان داد که خروجی فرمول ها در دو ژانر کتاب درسی و روزنامه پایاست اما در مورد داستان ناپایایی وجود دارد که می توان آن را ناشی از سبک زبانی متغیر در داستان دانست. اما به طور کل، نتایج به دست آمده در این تحقیق و تفسیر دوباره نتایج حاصل از مطالعات پیشین نشان می دهد که خروجی فرمول های خوانش پذیری با ساختار زبان فارسی سازگاری ندارند و ارزیابی متون ژانرهای مختلف نشان می دهد که نتیجه اعمال فرمول های خوانش پذیری به تعیین سطح «بسیار مشکل» یا نامعتبر در متن منجر می شود. به نظر می رسد که برای انطباق این فرمول ها به تغییر ضرایب یا افزودن شاخص های متفاوتی نیاز باشد که با ویژگی های ساختاری زبان فارسی همگون باشد.
خلاصه ماشینی:
هدف، پاسخ به این پرسش بود که آیا میتوان نتایج حاصل از اعمال فرمولهای خوانشپذیری بر متون فارسی را معتبر دانست؟ متون مورد نظر در تحقیق در سه ژانر کتابدرسی، داستان و روزنامه قرار داشتند و برای هر ژانر سه متن مختلف در نظر گرفته شد.
اما به طور کلی، نتایج به دست آمده در این تحقیق و تفسیر دوبارۀ نتایج حاصل از مطالعات پیشین نشان میدهد که خروجی فرمولهای خوانشپذیری با ساختار زبان فارسی سازگاری ندارند و ارزیابی متون ژانرهای مختلف نشان میدهد که نتیجۀ اعمال فرمولهای خوانشپذیری به تعیین سطح «بسیار مشکل» یا نامعتبر در متن منجر میشود.
Bruce and Rubin vocabulary control readability measurement Chall readability formulas cloze tests Jacobson Readence, Bean and Baldwin Fry Flesch Fog Gunning SMOG Flesch-Kincaid Graesser et al.
این مقیاس دارای پنج متغیر است: 1) ساختار متن (انسجام گفتمانی)؛ 2) بیان عقاید (دانش پیشین و مبنای ساختاری)؛ 3) چگالی مفهومی(تعداد ایدهها و واژگان جدید)؛ 4) فراگفتمان (مکالمۀ میان نویسنده و خواننده در مورد متن) و 5) ابزارهای Taylor Ruddell Vacca and Vacca Mariotti and Homan Readability Checklist Irwin and Davis Friendly Text Evaluation Scale Singer understandability learnability Ruddell آموزشی (جدول مطالب، عنوانها، زیرعنوانها، واژهنامه و نمایه) (سینگر، 1992).
تحلیل دادهها: کاربست فرمولهای خوانشپذیری بر نمونههایی از متون زبان فارسی در این تحقیق از سه فرمول خوانشپذیری برای ارزیابی سه ژانر متنی فارسی (کتاب درسی، داستان و روزنامه) 2 استفاده میکنیم: فلش ـ کینکید، شاخص فاگ و نمودار فرای.