چکیده:
گزارشهایی از سیره معصومان(ع) به ویژه امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)درباره روش برخورد با مخالفان وجود دارد که دربردارنده لعن صریح و با نام و نشان و گاه سبّ و شتم است. با توجه به عصمت ائمه(ع)پذیرش این گونه از گزارشها دشوار مینماید. در این پژوهش تلاش شده است با تکیه بر تحلیلهای تاریخی، نمونههایی از گزارشهای یاد شده براساس سنت عالمان شیعه در نقد و بررسی متن و سند اخبار و روایات، راست آزمایی شود. ممکن است در نگاه اولیه با توجه به شهرت گزارشهای مورد بحث، پژوهش در میزان اعتبار سند آنان، مُوجّه جلوه ننماید اما بررسیها نشان دهنده ضعف سندی و در نتیجه، اعتبار اندک گزارشهای یاد شده است. این پژوهش به این نتیجه نزدیک میشود که این گزارشها ساخته گروههای منحرف عقیدتی و سیاسی بوده است و انگیزههای مختلفی در جعل و تحریف آن وجود داشته است.
خلاصه ماشینی:
٩. گزارش های تاریخی گزارشی در نهج البلاغه آمده که امیرالمؤمنین حضرت علی برمنبر کوفه مشغول ایراد خطبه بود و مطلبی بیان کرد که اشعث بن قیس (د.
دیگر شارحان در صدد برآمدند، مخاطبان را توجیه نمایند که چرا امیرالمؤمنین حضرت علی این گونه اشعث را لعن و تقبیح کرده است ؟ به عنوان نمونه ، یکی از شـارحان در این باره مینویسد: شاید آنان که از میزان نفاق اشعث آگاه نیستند ندانند که چرا امام این گونـه تند با وی برخورد کرده است تا آنجا کـه لعـن خـدا و مـردم را یـک جـا بـر او فرستاده و با آن صفات پست وی را وصف نموده مانند «بافنده پسر بافنده ، منافق فرزند کافر، به خدا قسم که در حالت کفر یک بار اسـیر شـدی و بـار دیگـر در اسلام و در هر دو حال نه مال و نه شرافت نسب تو را نجات نـداد و مـردی کـه خویشان خویش را در معـرض شمشـیر قـرار دهـد و مـرگ را بـه سـوی آنـان برد سزوار است کـه خویشـان بـر وی خشـم گیرنـد و بیگانگـان بـر او اعتمـاد نکنند.
چنان که اشاره شد، شهرت این ماجرا و بیان آن در نهج البلاغه موجـب شـده اسـت ، علمای شیعه به جای آن که در اصل ماجرا شک نمایند، دلیل اعتراض اشعث را در دیگـر سخنان امیرالمؤمنین حضرت علی جست و جو نمایند.