چکیده:
اشتغال بهعنوان یک مسأله تأثیرگذار در زندگی انسان امروزه از پشتوانه حمایتی خوبی در اسناد بینالمللی و حقوق داخلی برخوردار شده و بهعنوان یک حق، جایگاه خود را در میان سایر حقوق بنیادین بشری استحکام بخشیده است. مشخصاً در مورد اشخاص دارای معلولیت به دلیل شرایط فیزیولوژیکی خاص، اتخاذ سیاستهای حمایتی مناسب به منظور دستیابی برابر به فرصتهای شغلی و تحقق مشارکت کامل در جامعه همواره مورد توجه بوده است. در این راستا اسناد بینالمللی مربوطه بویژه کنوانسیون راجع به حقوق اشخاص دارای معلولیت وظایف مشخصی را برای دولتها ترسیم نمودهاند ضمن اینکه در عرصه حقوق داخلی، در قوانین ایران نظام حمایتی حداقلی پیشبینی شده است. در ادامه، این مقاله ضمن بررسی پیشینه و فرایند ظهور حمایت از حقوق اشخاص دارای معلولیت در حوزه اشتغالی، سیاستهای حمایتی ایران را در پرتو قوانین موجود بویژه قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مورد تحلیل قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
تصویب قواعد استاندارد برای اشـخاص دارای معلولیـت در مـورد برابـری فرصـتها در تاریخ ٢٠ دسامبر ٨١٩٩٣، از دیگر اقدامات مهم سازمان ملل متحد تلقـی مـی شـود کـه بـر مشارکت کامل این افراد در تمام زمینه های اجتماعی از جمله اشتغال تأکید کرده و هـدف از این قواعد را برای زنان ، مردان ، پسران و دختران دارای معلولیت به عنوان اعضای جوامـع خود، تأمین تمام حقوقی می داند که برای سایر اشخاص قائل شـده انـد و اشـخاص دارای معلولیت به جهت موقعیت خاصی که دارند از آنها محروم مانده اند.
در ماده واحده قانون مذکور آمده : «کلیه وزارتخانه ها، نهادهای انقلاب اسلامی ، مؤسسات ، شرکتها، کارخانه های دولتی ، بانکها، شهرداری ها و کلیه دستگاههایی که به نحوی از بودجه عمومی دولت اسـتفاده می کنند موظفند از تاریخ تصویب این قانون حداقل ١٠ درصد از پرسنل مورد نیاز خود را از بین جانبازان انقلاب اسلامی و فرزندان شهدا، اسرا، مفقودین و جانبـازان از کـار افتاده در صورتی که افراد واجد شرایط در میان آنان وجود داشته باشد با رعایت سایر مقررات مربوطه ضمن هماهنگی با بنیاد شهید انقلاب اسلامی تأمین نمایند.
بدین ترتیب مشارکت کامل در جامعه و یکسان سازی امکـان دسـتیابی بـه فرصـتهای شغلی برای اشخاص دارای معلولیت از جمله مهمترین سیاستهای حمایتی است کـه هـم در چارچوب قانون اساسی و قانون برنامه توسعه به عنوان قـوانین بنیـادی ، و هـم در قالـب برخی قوانین خاص ، در ایران مورد توجه قرار گرفتـه اسـت .