چکیده:
پرسپکتیو خطی اسلوبی جهت بازنمایی فضا فراهم می کند که با برخی قوانین علم ابصار ارتباط دارد. این نوع از پرسپکتیو از سده پانزدهم م/ نهمه تحت تاثیر نظریه ابصار ابن هیثم، در اروپا رواج یافته است. یافته های این پژوهش با عنوان «تاثیر نظریه ابصار ابن هیثم بر رواج پرسپکتیو خطی در نقاشی دوره رنسانس»، از دو جهت این تاثیر را نشان می دهد: اول با ترجمه کتاب المناظر به زبان لاتین و آشنایی هنرمندان اروپایی با نظریه علمی ابن هیثم که نحوه تشکیل تصویر در چشم را توضیح می دهد؛ دوم با انتقال «اتاقک تاریک» ابن هیثم به اروپا و استفاده هنرمندان از آن به عنوان دستگاهی برای انتقال دقیق تصاویر بر روی بوم. به هررو در نتیجه آشنایی هنرمندان دوره رنسانس با نظریه ابصار ابن هیثم، که از پیامدهای آن رواج پرسپکتیو خطی است، به لحاظ علمی و فنی این امکان برای هنرمندان فراهم شد که بتوانند وقایع را بر اساس نقطه تمرکز دید ناظر که درواقع وارون مخروط بصری چشم اوست، ترسیم کنند.
خلاصه ماشینی:
یافتههای این پژوهش با عنوان «تأثیر نظریه ابصار ابنهیثم بر رواج پرسپکتیو خطی در نقاشی دوره رنسانس»، از دو جهت این تأثیر را نشان میدهد: اول با ترجمه کتاب المناظر به زبان لاتین و آشنایی هنرمندان اروپایی با نظریه علمی ابنهیثم که نحوه تشکیل تصویر در چشم را توضیح میدهد؛ دوم با انتقال «اتاقک تاریک» ابنهیثم به اروپا و استفاده هنرمندان از آن بهعنوان دستگاهی برای انتقال دقیق تصاویر بر روی بوم.
ابنهیثم در المناظر بینایی را در دو سطح احساس و ادراک بینایی مورد مطالعه قرار میدهد که در این مقاله مرتبط با موضوع اصلی تمرکز بر معرفی اجمالی نظریه او درباره احساس بینایی و ارتباط آن با رواج پرسپکتیو خطی در نقاشی دوره رنسانس است.
این کتاب به دو دلیل بسیار شاخص بوده است: یکی اینکه او با طرح نظریه اپتیک یونانی یا باستانی در این کتاب، انقلابی ایجاد کرد و ایدههای جدیدی برای پدیده دیدن مطرح نمود؛ دیگر وجود این ادعا که المناظر بنابر شواهد تاریخی، غیرمستقیم و از طریق ترجمه لاتین، احتمالا راهنمای تئوری بصری غرب، که مهمترین مدل تصویری در فرهنگ دوره رنسانس بهشمار میآید، برمبنای پرسپکتیو خطی شده است.
پس از ارائه گزارشی تاریخی مبنیبر آشنایی دانشمندان قرون وسطی و هنرمندان دوره رنسانس با کتاب المناظر و نظریه ابصار ابنهیثم، تا حدودی روشن شده است که ابنهیثم تا چه حد به ملزوماتی که برای پیدایش پرسپکتیو خطی ضروری است نزدیک شده بود؛ اما اکنون میخواهیم بدانیم که چگونه این ملزومات از حوزه علم نورشناسی به حوزه هنر راه یافته است.