چکیده:
خانواده بستری مناسب برای شناخت ارزشها و روند تغییر آنها در طی زمان است، نمونهای خرد از جامعة کلان که به واسطة آن اولویتهای ارزشی و ترجیحات رفتاری در دورهای خاص، فهم میگردد. با این هدف، مقالة حاضر، سبک زندگی خانوادگی به نمایش درآمده در فصل نخست سریال کیمیا را با تمرکز بر الگوی مصرف مورد بررسی قرار میدهد تا از این رهگذر، چگونگی بازنمایی ساختار طبقاتی در دوره پیش از انقلاب اسلامی را نشان دهد. یافتههای این مقاله مبتنی بر نشانهشناسی سهگانة کاودری- سلبی، بارت و فیسک، عناصر بصری و روایی متن را مورد تحلیل قرار میدهد. نتایج حاکی از آن است که در این بازنمایی طبقة متوسط با سه عنصر «مذهب»، «سنت» و «فرهنگ» پیوند خورده، به این ترتیب از طبقة بالای «فرادست، منفعتطلب و قدرتمند» متمایز میشود. این بازنمایی، «ارزشهای ایدئولوژیک» را به نفع «ارزشهای اقتصادی» برجسته مینماید و پیشگامی طبقة متوسط را در جنبش مردمی، موجه میسازد.
خلاصه ماشینی:
از میان شاخص های متنوع سبک زندگی «الگوی مصرف » اهمیت فراوانی دارد چراکه تمایلات مادی و سلایق فرهنگی افراد، خانواده ها و گروه های مختلف را به شکل عینیتری، مشخص نموده ، نظام ارزش ها و باورهای آنها را برملا میکند.
مقاله حاضر با پیروی از این دسته از مطالعات با تمرکز بر سبک زندگی و شاخص 1 Life style 2 class 3 family مهم آن یعنی «الگوی مصرف » نحوه صورتبندی خانواده و تمایزات طبقاتی را در فصل نخست سریال «کیمیا»، یعنی دوره پیش از انقلاب ، بررسی میکند.
بنابراین برای پرهیز از تشتت و پراکندگی یافته های پژوهش ، فصل نخست این مجموعه نمایشی شامل ٤٤ قسمت مورد مطالعه قرار گرفت تا از خلال آن خانواده و چگونگی بازنمایی آن و شیوه طبقه بندی اجتماعی آن دوره البته از زاویه دید سریال ، مورد تحلیل قرار گیرد.
مبانی نظری پژوهش در این قسمت به دیدگاه هایی اشاره میشود که به مفاهیم اصلی پژوهش یعنی خانواده ، طبقه ، سبک زندگی، مصرف و نمایش های تلویزیونی، اشاره دارد و نحوه پیوند آنها را توضیح میدهند.
نتیجه گیری بررسی الگوی مصرف نشان داد که «خانواده متوسط » و «خانواده سرمایه دار» دو کلیشۀ ثابت در بخش نخست سریال کیمیا هستند که به واسطۀ آنها نه تنها بخشی از طبقه بندی اجتماعی آن دوره از نگاه سازندگان این سریال روایت میگردد بلکه با استفاده از آن شرایط سیاسی دوره پیش از انقلاب نیز به نمایش درمی آید.