چکیده:
تخیل و تصویرسازی عصارهی شعر به حساب میآید. اگر بنا باشد تصویر و محدودهی آن را تعریف کنیم
باید به همهی تجربه های عاطفی شاعر در گسترهی زبان مراجعه کنیم. نقد تصویری با توجه به اینکه خیال و
تصویر، جوهرهی شعر به حساب میآید، یکی از رایج ترین و استوارترین ابزارها برای محکک شعر است.
بررسی امکانات شعرء با توجه به عناصر یال میتواند مایههای شعری یک اثر منظوم را بسنجد و جایگاه
خیالانگیز شعر را معلوم کند. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، تصویرسازی
آشکار و نهان در چند منظومهی غنایی، به موازات هم مورد بررسی قرار گرفته است. منایع مورد بررسی در
این پژوهش شامل چهار منظومه بود که در حوزهی شعر غنایی و سبکک هندی، شناخته شده هستند.
منظومههای «سلیم و سلمی»، «فیروز و نسرین»، «ناز و نیاز» و «نل و دمن»، منابع اصلی بررسی در این پژوهش
بودهاند که پس از معرفی و واکاوی تصویرهای هر کدام از این منظومههاء به صورت جداگانه و با عنایت به
بسامد استفاده از صور خیال و آرایههای مکررء در پایان به مقایسهی ساختاری تصاویر و تطبیق هر کدام با
دیگر منظومههای مذکور پرداخته شده است. حاصل این بررسی، مواجهه با انبوهی از آرایههای
تصوی رگرانه بود که نشان از چیرهدستی شاعران در به کارگیری فنون و صور خیال بویژه آرایههای تشبیه،استعاره و کنایه دارد. شاعران منظومه های مورد مطالعه، برای توصیف فضا و زمان و حتی مفاخره،از «حس
آمیزی» و «رنگث» در بیان عواطف خویش بهره بردهاند. بسیاری از تصویرسازیهای این شاعران،بدیع بوده
و گرایشی که به کاربرد صنعت اغراق داشتهاند، یادآور شگفتمایگی حماسههای اصیل است.
خلاصه ماشینی:
منظومه هاي «سليم و سلمي»، «فيروز و نسرين »، «ناز و نياز» و «نل و دمن »، منابع اصلي بررسي در اين پژوهش بوده اند که پس از معرفي و واکاوي تصويرهاي هر کدام از اين منظومه ها، به صورت جداگانه و با عنايت به بسامد استفاده از صور خيال و آرايه هاي مکرر، در پايان به مقايسه ي ساختاري تصاوير و تطبيق هر کدام با ديگر منظومه هاي مذکور پرداخته شده است .
واژه هايکليدي: مطالعه تطبيقي، تصويرسازي، تشبيه ، استعاره ، کنايه ، اغراق ، منظومه هاي غنايي، «نل و دمن »، «ناز و نياز»، «سليم و سلمي»، «فيروز و نسرين » ١- مقدمه از منظر تصاوير است که نگاه مخاطب به جهان شعر گشوده ميشود.
بعدها شعر پارسي در گذار خود از سبک هندي با زمانه و ذهن شاعران گره ميخورد و با عنايت به ذوق دوره ي ادبي، به تصاوير منحصر به فردي دست مييابد که چهار منظومه ي «سليم و سلمي» و «ناز و نياز» اثر دنبلي، منظومه ي «نل و دمن » اثر فيضي و منظومه ي «فيروز و نسرين » اثر نياز شيرازي، حاصل آن است .
١-١ پيشينه تحقيق در رابطه با تصويرسازي در منظومه هاي غنايي مکتب شعر هندي، مطالعاتي صورت گرفته که از جملۀ مهمترين آنها که به موضوع اين پژوهش نيز نزديک هستند، موارد زير قابل اشاره اند: نيازي (١٣٩٥)، در پژوهشي با عنوان «شناخت نامه ي فيضي دکني و مثنوي نل و دمن او»، ضمن معرفي اين شاعر برجسته هندي، مثنوي «نل و دمن » او را که متاثر از پنج گنج نظامي است ، به لحاظ داستاني تحليل و تبيين کرده است .