چکیده:
عنصر رنگ، برجسته ترین و نمودارترین عنصر در حوزه محسوسات است . این عنصر امروزه مهمترین عنصر در بروز خلاقیت های هنری و بهره وری محسوب می شود و بسیاری از هنرمندان و بزرگان ادبی از آن برای انتقال مفاهیم مورد نظر خود بهره می برند . فریدون مشیری از جمله شاعرانی است که عنصر مذکور را با آگاهی و بدون هیچ گونه تکلفی برای تصویرسازی در شعرش ب کار می برد. در این مقاله که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده، این موضوع در اشعار وی مورد بررسی قرار گرفت که نهایتا نتایج حاصل، حاکی از این بود که عنصر رنگ در اشعار وی بیان کننده حوادث شخصی و مسائل اجتماعی بوده که بر روحیه شاعران وارد آمده است.
در شعر مشیری، رنگ های تیره، نشان دهنده سایه های وهم و اختناق، و رنگ های شاد، مظهر شادی و امید هستند . دیگر اینکه رنگ های آبی و سبز در اشعار ایشان، برخلاف نظرهای دیگران، تعبیری از روشنی و آرامش هستند.
خلاصه ماشینی:
بر خلاف سیر گرایش شاعران کلاسیک، گستردهترین بستر نمادین رنگ در شعر معاصر، از مسائل سیاسی و اجتماعی و حوادث حاکم بر جامعه نشأت میگیرد و از آنجا که شاعر از شعر، به عنوان ابزاری برای بیان عقاید و احساسات خود و حتی به منظور رسیدن به اهداف سیاسی و اجتماعی استفاده میکند، لذا تأثیرات مسائل سیاسی و اجتماعی در شخصیت شاعر معاصر، مستقیما با گزینش رنگها در ارتباط است.
شفیعی کدکنی (۱۳۸۱) در این زمینه میگوید: «مسلم است عنصر رنگ به عنوان گستردهترین حوزه محسوسات انسانی در تصویرهای شاعرانه سهم عمدهای دارد و از قدیمیترین ایام، مجازها و استعارههای خاصی از رهگذر توسعه دادن رنگها در غیر مورد طبیعی خود در زبان وجود داشته است، چنانکه بسیاری از امور معنوی که به حس بینایی در نمیآیند، با صفتی که از صفات رنگهاست، نشان داده می شدهاند».
توصیفات و تصاویری که در اشعار این شاعر نمود پیدا کرده، بر اساس عنصر رنگ است (پناهی، ۱۳۸۵، ص 4)؛ این عنصر یکی از اجزای مهم صور خیال و همچنین از ابزار کاربردی نمادپردازی در شعر است، که بعنوان یکی از عناصر مهم زیان رمزگونه شاعران و بیان نمادین آنها شناخته میشود و شاعران و ادیبان در نقل تجربه شعری از تنوع و ظرافت و تأثیر آن بهره بردهاند.
فریدون مشیری از آن دسته از شاعران معاصر هستند که رنگ در شعر و تصویرسازی برای آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است و بدین جهت از اکثریت رنگها، با شیوهای بسیار درست و اصولی و متناسب با معنا در جایگاه خود بهره برده است.