چکیده:
در طول تاریخ صفویه گرایش به تصوف در میان علمای آن روزگار امری عادی بود. محمدتقی مجلسی یکی از علمایی است که متصوفه بودن و یا نبودن او محل مناقشه است. نگاشته های مجلسی اول نمایانگر گرایش او به زهد و گوشه گیری و تصوف است. اینکه او جزء صوفیه بوده یا نه سئوالی است که کماکان میان صاحب نظران مطرح است. در این مقاله ابتدا سابقه رسائل نگاشته شده در موضوع آداب چله نشینی و خلوت و اصول شرعی آن بررسی و پس از آن رساله الاربعین در چگونگی اربعین و چله نشینی با نگاه شریعت از مجلسی اول تصحیح شده است.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله ابتدا سابقه رسائل نگاشته شده در موضوع آداب چلهنشینی و خلوت و اصول شرعی آن بررسی و پس از آن رسالة «طریق الریاضه الشرعیه» در چگونگی اربعین و چلهنشینی با نگاه شریعت از مجلسی اول تصحیح شده است.
رساله الأربعین فی طریق الریاضه الشرعیه از محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی (۱۰۷۰ – 1003) رسالهای است کوچک در طریقة ریاضت و چلهنشینی با شرایط شرعی به زبان عربی از محمدتقی مجلسی که نسخهای از آن در کتابخانه ملی ملک به شماره ۴۰۵۷ موجود است و در این مقاله تصحیح شده است.
چنین عرض نماید بنده قاسی جانی فانی عاصی عامی محمد علی الرشتی از اینکه در ازمنه سابقه مطالعه نمودم رساله مرحوم ملا محمدتقی مجلسی که در ریاضت و کیفیت او نوشته بود در نظرم بود چند کلمه در سیر و سلوک ریاضت و کیفیت او نوشته باشم، توفیق مساعدت ننمود.
در این اوان جناب سید جلیل نبیل آقاسید از رساله صباح الذاکرین در اکثر کتابخانههای خطی کشور نسخه ای موجود است و به زودی بهمراه مجموعه ای از آثار سید صدرالدین دزفولی به تصحیح نگارنده و استاد محمد حسین حکمت فر به چاپ خواهد رسید.
در خصوص صحت انتساب این رساله به مجلسی اول هیچگونه شکی وجود ندارد چرا که در بین علمای پس از وی در چندین منبع به آن اشاره شده است.