چکیده:
از میان گونه های متنوع برنامه سازی (تلویزیونی)،مستند اجتماعی به علت موثر بودن درعرصه ی آموزش، ترویج فرهنگ و پرداخت به موضوعات مبتلا به مخاطبان،رمزگانی است که می توان بهوسیله ی آن ارجاعی به پیام های معروف و منکر داشت و در مخاطب انگیزشی مناسب و متناسب ایجاد کرد. از آنجا که مستند اجتماعی از وجود شخصیت، به ویژه شخصیت های واقعی بهره می جوید، زمانی که مستندساز از مقوله شخصیت استفاده می کند، می بایست به گونه ای شخصیت خود را انتخاب و روایت نماید که ارجاعی به پیام های معروف و منکر داشته باشد و در مخاطب انگیزشی نسبت به انجام معروف و انجام ندادن منکر ایجاد نماید؛ بنابراین در پژوهش حاضر از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان، گردآوری داده ها و با روش تحلیل مضمون و گویه سازی، تحلیل آنها انجام شده که به مهم ترین مولفه های موثر در انتخاب و روایت شخصیت مستندهای اجتماعی به منظور اجرای صحیح فرآیند امر به معروف و نهی از منکر در رسانه،مانند انتخاب یک فرد معمولی با ویژگی های نظیر زندگی متحول شده، مسئله ای قابل درک، توانایی در معرفی خود و در آخر صورت و بیان جذاب،انتخاب الگوی والامقام یا فرد موفق نزدیک به فرهنگ مخاطب و کم حاشیه برای پاسخ به مسئله فیلم) تعیین و تبیین شده است.
خلاصه ماشینی:
فشردگی زمان و فضا، ناشی از همگرایی رسانههای جدید و جهانیشدن، فضای سایبری (مجازی و هوشمند) جهانیای را بهوجود آورده است که در آن هویت فرهنگی جدیدی درحال ظهور در جوامع مختلف مجازی است.
همگرایی رسانهها را از حالت جمعی خارج میکند و به فرم کوچکتر، تجمیعشدهتر، و شخصیتری از رسانه منتهی میشود که این امر حضور رسانههای محلی را تحتالشعاع قرار داده است.
رسانۀ جدید نوعی از فرهنگ را در جامعۀ بشری بهوجود آورد که در آن درجۀ ابهام و عدم قطعیت بهویژه در فرایند ارتباطات میانفرهنگی به بالاترین نقطۀ خود رسیده است و، در این فرایند، این خود فرهنگ است که درمقام یک محتوای ارتباطی میتواند شیوۀ استفاده از رسانه را تعیین کند (ibid.
هویت فرهنگی جدید تشکیلشده توسط رسانههای اجتماعی، بهمنزلۀ محصولی منحصربهفرد از تعامل در یک محتوای گروهی خاص که به اعضای آن حسی از تعلق به گروه را میدهد، نهتنها قادر است معنای سنتی هویت فرهنگی را تغییر بدهد، بلکه بهطور مستقیم ویژگیهای سنتی هویت فرهنگی همچون سرزمینسالاری یا زمانمندی و تعامل اجتماعی را نیز بهچالش میکشد (Chen 2012: 6).
ازسویدیگر، رسانههای دیجیتال سبب ایجاد هویتی جهانی شدهاند و با ظهور آنها زبان، فرمهای بیان، شیوۀ زندگی، و طبقات اجتماعی استفادهکنندگان از این رسانهها دچار تغییرات عمدهای شدهاند.
رسانۀ جدید نهتنها فرم و محتوای داده و پیام را تحتتأثیر قرار میدهد، بلکه شیوهای را که مردم یکدیگر را در فرایند ارتباطات انسانی میفهمند نیز متأثر میسازد، و این مسئله بهویژه درمورد افرادی از فرهنگهای متفاوت و نژادهای مختلف حائز اهمیت است.