چکیده:
مسأله اصلی این مقاله تبیین جایگاه تکوینی و تشریعی غیرت زنان در خصوص مسأله تعدد زوجات از منظر روایات است. روایات در این زمینه هم به حوزه هستی یا نیستی غیرت مذکور و هم به حوزه تشریع و عدم جواز التزام به آثار و لوازم آن پرداختهاند. هدف این نوشتار شناخت گوشهای از شخصیت زن در کنار ارائه تحلیلی از رابطه میان غیرت زنان و مسأله تعدد زوجات است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی مدلول این روایات را - که نوعی تعارض بدوی بر آنها حاکم است - بررسی کرده و به این نتیجه رهنمون شده که مجموع آنها بر «اثبات تکوینی غیرت در نهاد زنان در کنار نفی تشریعی از التزام به آثار و لوازم آن» دلالت دارند؛ به این معنا که هرچند زنان در فطرت خلقی خود بر اثر محبت به همسر خویش نسبت به او غیرت میورزند، اما اگر در خصوص مسأله ازدواج مجدد مشروع این غیرت را اعمال کنند، در حقیقت به نوعی «حسادت» مبتلا شدهاند.
خلاصه ماشینی:
این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی مدلول این روایات را - که نوعی تعارض بدوی بر آنها حاکم است - بررسی کرده و به این نتیجه رهنمون شده که مجموع آنها بر «اثبات تکوینی غیرت در نهاد زنان در کنار نفی تشریعی از التزام به آثار و لوازم آن» دلالت دارند؛ به این معنا که هرچند زنان در فطرت خلقی خود بر اثر محبت به همسر خویش نسبت به او غیرت میورزند، اما اگر در خصوص مسأله ازدواج مجدد مشروع این غیرت را اعمال کنند، در حقیقت به نوعی «حسادت» مبتلا شدهاند.
آیا مدلول این روایات مدلولی یکپارچه است و یا اینکه تعارض یا تعارضاتی بدوی در آنها وجود دارد که نیازمند بررسی است؟ آیا این روایات - چنان که برخی معتقدند - غیرت را در مسأله تعدد زوجات از نهاد زنان به صورت تکوینی نفی کرده، آن را امری غیرطبیعی و عارضی قلمداد میکنند؟ یا اینکه اصل آن را در تکوین زنان میپذیرند و تنها در خصوص آثار و نتایجی که بر اثر حس غیرتورزی افراطی زنان در این مسأله رخ میدهد، تشریعاً ممانعت میکنند؟ آیا حس غیرت در زنان به خودی خود امری پسندیده است و دست آفرینش آن را برای کمالیابی زنان قرار داده است یا اینکه این حالت صفتی مذموم و ناپسند است که باید کوشیده شود تا از زنان پیراسته گردد؟ این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی مدلول روایات این حوزه را تحلیل کرده، میکوشد تا در نهایت به سؤالات پیشگفته پاسخ دهد.