چکیده:
این مقاله به بررسی و ارزیابی نسخة نویافتة شاهنامه» متعلّق به
کتابخانة دانشگاه سنژوزف در بیروت (43 .CN) میپردازد و جایگاه آن را در میان سایر نسخههای شاهنامه از نظر خویشاوندی و اعتبار روشن میسازد.
مولّف صرف نظر از مطالعة کل نسخه، با بررسی سیصد و سی وشش
صفحه از آغاز کتاب، شصت صفحه از پایان پادشاهی انوشیروان و همه
پادشاهی هرمزد نوشین روان به ارزیابی این نسخه پرداخته است. مولّف
ابتدا ذیل بخشهای ۱ تا ۴ مشخصات کلی، رسم خط، خویشاوندی و برخی
نویسشهای منفرد نسخه را مورد بررسی قرار میدهد. سپس در بخشهای
۵ تا ۱۲ تحت عناوین: نویسشهای نادرست یا سست، افتادگی بیتها،
افتادگی روایات و قطعات بزرگتر، افزودگیها، جابهجایی بیتها، تکرار واژههای عربی و بیتها و روایات در حاشیه، مواردی را که از اعتبار نسخه
میکاهد بررسی میکند. بعد از آن ذیل بخشهای ۱۳ و ۱۴ تحت عناوین:
برخی نویسشهای درست یا درستتر و بهتر یا کهنتر و نداشتن بیتها، توصیفها و روایات الحاقی به بررسی وجوه اعتبار و نکات مثبت نسخه میپردازد.
بررسی موارد بالا نشان میدهد که این نسخه با هیچیک از نسخههای
دیگر خویشاوندی نزدیک ندارد و تنها با دو نسخة لندن (۶۷۵ق) و قاهره
(۷۴۱ق) نزدیکی بیشتری نشان میدهد. به طور کلی نسخة مذکور از نگاه
داشتن نویسشهای کهن برابر نسخه لندن یا بهتر از آن و پستتر از
فلورانس(۶۱۴ق) است. ولی از نگاه کمتر داشتن افزودگیها و افتادگیها از
هر دو دستنویس نامبرده بهتر است. بر اساس این اعتبار کتابت نسخه نباید
از سال ۷۰۰ق جلوتر باشد.