چکیده:
سلفیه جهادی با استناد به آیه 44 سوره مائده و من لم یحکم بما انزل اللّه فاولئک هم الکافرون حاکمان کشورهای اسلامی را محکوم به کفر اکبر کردهاند. آنان تفسیر صحابی پیامبر عبدالله بن عباس، ذیل آیه حاکمیت،که شاکله مبانی تکفیری آنان را متزلزل کرده، تخطئه نموده و از انتساب این حدیث به ابنعباس خودداری میکنند. آنها به وثاقت هشام بن حجیر در سند حدیث اشکال کرده و مدعیاند که در متن حدیث، ادراج صورت گرفته است.
اما با بررسی دقیق سند و متن روایت، نتیجه میگیریم که هیچ خدشهای به حدیث ابنعباس که از طرق گوناگون نقل شده، وارد نیست و حتی برخلاف آنان، سلف و خلف امّت، همچون نظریهپرداز سلفیه (ابنتیمیه) و شاگردانش (مانند ابنقیّم)، نهتنها مخالفتی با روایت ابنعباس ندارند، بلکه در موارد گوناگون به آن احتجاج کردهاند. با بررسی این حدیث درمییابیم که علما در موضوعات گوناگون، اعم از مسائل کلامی، فقهی،حدیثی و تفسیری، بر آن اهتمام ورزیدهاند.
خلاصه ماشینی:
بررسی دیدگاه سلفیه جهادی، ذیل آیه حاکمیت، با تأکید بر حدیث عبدالله بن عباس (کفر دون کفر) علی مقدس 1 محمدحسن زمانی 2 چکیده سلفیه جهادی با استناد به آیۀ 44 سوره مائده (و من لم یحکم بما أنزل الله فأولئک هم الکافرون( حاکمان کشورهای اسلامی را محکوم به کفر اکبر کردهاند.
اما با بررسی دقیق سند و متن روایت، نتیجه میگیریم که هیچ خدشهای به حدیث ابنعباس که از طرق گوناگون نقل شده، وارد نیست و حتی برخلاف آنان، سلف و خلف امت، همچون نظریهپرداز سلفیه (ابنتیمیه) و شاگردانش (مانند ابنقیم)، نهتنها مخالفتی با روایت ابنعباس ندارند، بلکه در موارد گوناگون به آن احتجاج کردهاند.
5 از حیث تفسیری و فهم قرآن، بسیاری از مفسرین، هرچند از بعد کلامی حدیث ابنعباس را در مقابل فهم خوارج و سلفیۀ جهادی در ذیل آیۀ 44سوره مائده (ومن لم یحکم بما أنزل الله فأولئک هم الکافرون( به کار گرفتهاند تا پس از ارائۀ تفسیر صحیح، از طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تأویل القرآن، ج10، ص358؛ ابنعبدالبر، یوسف بن عبدالله، التمهید، ج4، ص237؛ حاکم نیشابوری، محمد، المستدرک علی الصحیحین، ج2، ص342.
6 روایت عبدالله بن عباس از طرق گوناگون نقلشده است؛ مانند: طریق طاووس، 7 علی بن ابیطلحة، 8 عطاء بن ابیرباح، 9 علی بن الحسین، 10 عکرمه 11 و ذهبی، محمد بن احمد، الموقظة فی علم مصطلح الحدیث، ج1، ص79.
حاکم نیشابوری، محمد، المستدرک علی الصحیحین، تعلیق: محمد بن أحمد ذهبی، تحقیق: مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1411ق.
ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: بجاوی علی محمد، بیروت: دارالمعرفة، چاپ اول، 1382ق.