چکیده:
انگیزه تاسیس حکومت و دولت دینی از منظر علی(ع) برگرداندن آثار دین خدا و اصلاح و ایجاد آسایش در شهرهاست. بیشک انقلاب شکوهمند اسلامی به ارمغان آوردنده چنین حکومت و دولتی بوده است. لذا این مقاله جستاری است در بررسی بایستههای اخلاقی دولت دینی و معرفی حکومت علوی و بررسی ویژگیهای یک دولت دینی از منظر مولا علی(ع). آنچه بهعنوان سوال مطرح است این است که مبانی، اصول و بایدهای یک حکومت دینی چیست و با توجه به الهام گرفتن از الگو در موفقیت امور، از چه الگویی میتوان تبعیت کرد؟ هدف از این نوشتار رسیدن به پاسخ همین مسئله است. روشی که در تدوین این مقاله بهکاربرده شده است روش مطالعه کتابخانهای بوده است. ساختار مقاله به این صورت است که راقم سطور پس از بیان مقدمه و ضرورت وبیان انگیزهی تاسیس دولت دینی به بیان بایستههای چنین دولتی پرداخته و در پایان نیز پس از جمعبندی مطالب به راهکارهایی ارائه شده است. به صورت مختصر، آنچه از این مقاله دریافت میشود این است که حضرت علی(ع) بهعنوان کاملترین الگو در تاسیس دولت دینی محسوب شده و برخی از ویژگیهای بایدهای دولت دینی از منظر ایشان بدین شرح است: عنایت به بیتالمال، احتراز از اندوختن مال نزد متصدیان حکومت، زهد و سادهزیستی گردانندگان امور حکومتی، امربهمعروف و نهیازمنکر، توجه به حال فقرا و دردمندان، عدالت محوری، شفافسازی، ندادن فرصت به فرصتطلبان، عنایت خاص به قوای نظامی و... پس اگر دولتی میخواهد ادعای دینی بودن داشته باشد، موفق نخواهد شد مگر با مزین شدن به این صفات و این مقدور نخواهد بود مگر با الگو گرفتن از حکومت علی(ع)
خلاصه ماشینی:
به صـورت مختصـر، آنچـه از ايـن مقالـه دريافت مي شود اين است که حضرت علي (ع ) به عنوان کامـل تـرين الگـو در تأسـيس دولـت دينـي محسوب شده و برخي از ويژگي هاي بايدهاي دولت ديني از منظر ايشان بدين شرح اسـت : عنايـت به بيت المال ، احتراز از اندوختن مال نزد متصديان حکومت ، زهد و سـاده زيسـتي گرداننـدگان امـور حکومتي، امربه معروف و نهي ازمنکر، توجه به حال فقرا و دردمندان ، عدالت محوري، شفاف سـازي ، ندادن فرصت به فرصت طلبان ، عنايت خاص به قواي نظامي و...
پيشينه علمي بحث : تاکنون کتب و مقالات چشمگيري در خصوص حضرت علي (ع ) و شيوه هـاي زمامـداري و بررسـي اخـلاق علوي تدوين و به چاپ رسيده است ، آثاري همچون اصول و مباني حکومت اسلامي از منظر امام علـي(ع ) نوشته حسين نوري همداني، در هواي حق و عدالت نوشته محمدعلي موحد، امام علي و عدالت اجتمـاعي نوشته احمد راسم النفيس ، امام علي عدل و عدالت نوشته محمد حکيمي و آثار ارزنده ديگر که هـر کـدام در جاي خود قابـل سـتايش و قـدرداني اسـت امـا ايـن اثـر بـه جهـت سـبک ارائـه مطالـب از ويژگـي منحصربه فردي برخوردار بوده و ميتواند مطالب مورد نياز خواننده گرامـي را بـه صـورت دسـته بنـدي در اختيار وي قرار دهد.
« (نهج البلاغه ، نامه ٥٣) آري اگر با پنهان کاري اعتماد و اطمينان ميان مسئولين و مردم سلب شود چنين حکومتي قادر بـه ادامـه حيات نخواهد بود، مگر با استبداد و زورگويي، در دولت ديني و جامعه اسلامي دولتمردان از اين خصيصـه ناپسند مبري بوده و به رعايت شئون سعي در جلب اعتماد دارند و ازآنجاکه کاري نمـيکننـد کـه خـلاف عرف و شرع باشد نيازي به کتمان امور و افعال ندارند و به اين خـاطر اسـت کـه مـردم دوسـتدار چنـين حکومت و دولتي هستند.