چکیده:
مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری در حجم کمتر، گنجینهای از حکمت صوفیانه است
و به سبب ایجاز و اشتمال بر مباحث عمیق عرفانی، از زمان سرایش مورد توجه اهل فن و عارفان
قرار گرفت. تاکنون نزدیک پنجاه شرح و ترجمه و نظیره بر آن نوشته شده است. یکی از شرحهای
مهم گلشن راز شرح نعمتالّه نخجوانی معروف به علوان آقشهری میباشد. این شرح به دلیل
احاطه شارح به مضامین و نکات عرفانی و توضیح غموض افکار شیخ محمود شبستری، اهمیت
زیادی دارد. از شرح مذکور دو نسخه خطی پیدا شده است. ویژگیهای خطی و سبکی این
نسخهها در مطالعات نسخهشناسی و سبکشناسی نقش میتواند داشته باشد. هدف از این
معرّفی شرح نعمتالله نخجوانی بر گلشن راز شبستری و بررسی سبکی ویژگیهای آن
است. شارح با بهرهگیری از نثری ساده و ارجاع مکرر به آیات و احادیث در تایید تفاسیر
خود، توضیح اصطلاحات عرفانی، به کارگیری واژهها و ترکیبات خاص، شرح متفاوتی به یادگار
گذاشته است.
خلاصه ماشینی:
معرّفی نسخة خطّي شرح گلشن راز بابا نعمتالله نخجوانی و بررسی ویژگیهای سبکی آن علی دهقان 1 چکیده مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری در حجم کمتر، گنجینهای از حکمت صوفیانه است و به سبب ایجاز و اشتمال بر مباحث عمیق عرفانی، از زمان سرایش مورد توجّه اهل فن و عارفان قرار گرفت.
irتاريخ وصول: 29/03/1395 تاريخ پذيرش: 11/03/1398 مقدّمه مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری با وجود حجم کم، یکی از آثار با ارزش و مشهور عرفانی است و بارها به خاطر مطالب ناب و ایجاز مثالزدنیش شرح شده است.
این شرح از چند جهت حائز اهمّيّت است: 1- شرح غموض افکار و اشعار شبستری 2- تبیین نکاتی از مشرب عرفان اسلامی 3- نکته بینی و سلاست و جزالـت متـن شرح گلشن راز نعمتالله نخجوانی با دیباچهای موزون و مقدّمهای بسیار کوتاه آغاز میشود.
شارح دلیل شرح گلشن راز را در مقدّمه چنین بیان میکند: «همچنانکه دیگران از برای تصفیۀ معرفت و ادراک خود درصدد تأویل و تبیین آن واردات غیبیّه و مکاشفات قدسیّه متأمّل میباشد بنابرین این فقیر حقیر کم بضاعت را نیز مدّت مدید بود که در خاطر فاتر خطور میکرد که این قلب کمعیار خود را محک این نادرۀ دوران که مطرح نظر عامّۀ ارباب یقین و عرفان شده است...
نعمتالله نخجوانی صوفی و مفسّر قرن نهم و دهم است که در زمینة مباحث عرفانی تواناست و شرح وی به لحاظ بیان غموض افکار و اشعار شبستری و تبیین نکاتی از مشرب عرفان اسلامی حائز اهمّيّت است.