چکیده:
این پژوهش با هدف فراتحلیل مطالعات سبک زندگی در ایران با تاکید بر زنان و جوانان انجام شده است. با توجه به نقش مهم زنان و جوانان به عنوان دو نیروی تحولخواه و اثرگذار در جامعه ایران تحلیل جامعهشناسانه گرایش آنها نسبت به سبک زندگی مدرن یکی از مهمترین کلیدهای فهم واقعیتهای جامعهی ایرانی است. این مقاله کوشیده است تا از ورای پژوهشهای صورت گرفته در خصوص سبک زندگی زنان و جوانان در ایران ، به دستهبندی و تحلیل مولفههایی تبیین کننده و اثرگذار بر سبک زندگی زنان و جوانان ایرانی بپردازد.
مولفههای سازندهی سبک زندگی درگسترهی میدانهای متعدد و متنوعی پراکندهاست. اما به نظر میرسد پژوهشگر ایرانی به نیت یافتن آنچه که در متن واقعیتهای جامعهی ایرانی و زندگی روزمره انسان ایرانی(زنان و جوانان) وجود دارد، به مولفههای تقلیلگرایانهای چون(اوقات فراغت،هنجارهای مصرف،الگوهای خرید و مدیریت بدن(اغلب نوع پوشش) پرداخته است. این در حالی است که ضعف در انجام پژوهشهای انگشت شمار کیفی و ترکیبی نسبت به پژوهشهای کمی، تاکید بر ابعاد خاصی از زندگی جوانان و زنان، خلا کار جامعه شناسانه در حوزه سبک زندگی مردان به طور خاص از موارد برجسته در پژوهشهای مورد مطالعه است. تبیین کنندگی بالای متغیر سرمایه فرهنگی نسبت به سایر متغیرهای اثر گذار بر سبک زندگی از موارد مشترک در اغلب پژوهشهایی است که به مطالعهی سبک زندگی زنان و جوانان ایرانی پرداختهاند.
خلاصه ماشینی:
در این ارتباط همبستگی بین متغیرهای سرمایه فرهنگی،سرمایه اجتماعی، هویت اجتماعی ، پایگاه اقتصادی- اجتماعی،میزان دینداری و متغیرهای زمینهای با سبک زندگی زنان و جوانان در مقالات مورد بررسی ارائه گردیده است .
در جدول شماره ٧ نتایج مربوط به آزمون معنی داری ترکیب اندازه اثر همبستگی میان سرمایه فرهنگی و سبک زندگی نشان داده شده است .
در جدول شماره ١٠نتایج مربوط به آزمون معنی داری ترکیب اندازه اثر همبستگی میان هویت اجتماعی و سبک زندگی نشان داده شده است .
در جدول شماره ١١ نتایج مربوط به آزمون معنی داری ترکیب اندازه اثر همبستگی میان پایگاه اقتصادی - اجتماعی و سبک زندگی نشان داده شده است .
در جدول شماره ١٢نتایج مربوط به آزمون معنی داری ترکیب اندازه اثر همبستگی میان سرمایه اجتماعی و سبک زندگی نشان داده شده است .
مطالعه تحقیقات کیفی مرور شده در این حوزه نیز از تببین کنندگی بالای متغیر سرمایه فرهنگی، به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار بر سبک زندگی زنان و جوانان ایرانی حکایت میکند.
متغیر دین داری و سن در پژوهش های مرور شده که به بررسی میزان همبستگی این دو متغیر با سبک زندگی پرداختهاند نشان میدهد که این دو متغیر رابطه ضعیف و منفی با گرایش زنان و جوانان به سبک زندگی مدرن دارند.
در مجموع میتوان گفت در بین پژهش های انجام شده در حوزه ی سبک زندگی اغلب سبک زندگی به عنوان یکی از متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده است و میزان همبستگی مؤلفههای مختلف آن با متغیر وابسته دیگر سنجیده شده است .
٣٤- Chaney,D (١٩٩٦), lifestyle, London, routledge.