چکیده:
پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت بررسی واژهبستها و حذف همخوانهای پایانی واژ – واجی گویش تاتی تاکستان در چارچوب نظریۀ بهینگی. منظور از فرایندهای واژ- واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی، یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد میشود و انگیزه آوایی دارد. روش پژوهش بهصورت تحلیلی بوده و دادههای پژوهش از کتابهای تاتی، رادیو و شبکههای محلی گردآوری شدهاند. متغیرهای زبانی بر اساس نوع فرایندهای آوایی و واژگانی دخیل مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش بر آنیم تا به واکاوی چگونگی عملکرد فرایندهای واژ- واجی از دیدگاه بهینگی در واژهبستها و حذف همخوانهای پایانی گویش تاتی بپردازیم. نهایتاً، بر اساس دادههای موجود به این نتیجه دست یافتیم که در این زبان گاهی فرایند حذف و گاهی درج در مرز تکواژی رخ میدهد و این امر نشاندهندهی همنوایی یا همان دسیسۀ واجی است و در واقع نشان میدهد که مرتبه بندی محدودیتهای جهانی در گویش تاتی تاکستان صادق بوده و محدودیتهای موجود در این گویش با محدودیتهای جهانی همسو است. پژوهش حاضر به پیکره دانش زبانیِ زبان شناسان در مورد گویش تاتی افزوده و پژوهشگران را در شناخت هرچه بیشتر فرایندهای واژ- واجی گویش تاتی و تطابق آن با جهانیهای این حوزه یاری میرساند.
The present study was an attempt to investigate the morphophological Clitics and Final Consonant Ellison in Takestan Tati dialect in the light of optimality theory. Morphophological processes of phonological changes occur in a morphological cotext, those changes happening among morphemes, and are phonologically governed. The research was analytical and the data were collected from Tati books and local media. This study probed into the application of the morphophological processes in Takesteni Tati dialect Clitics and Final Consonant Ellison from optimality point of view. The results illustrated that in Tati both elision and insertion processes happen in morphological borders, highlighting conspiracy in this language. In other words, this study concluded that the global ranking constraints also apply to Tati and the constraints in Tati dialect were in line with global ones. The present study could add to the linguistic scope and knowledge of scholars, acquainting the researchers more with morphophological processes of Tati dialect and its adaptation to the universalities of this realm.
خلاصه ماشینی:
نوشتۀ در پیش رو به بررسی و توصیف اجمالی برخی فرایندهای واژ- واجی واژهبستها و حذف همخوانهای پایانی گویش تاتی تاکستان بر اساس نظریۀ بهینگی پرداخته و از این رهگذر نشان میدهد که چگونه در این گویش سطح واژی با سطح واجی در تعامل قرار میگیرد؛ به این معنا که اعمال یک قاعدۀ واژی، اعمال یک قاعدۀ واجی را به دنبال دارد.
در این پژوهش، میزان کفایت فرایندهای واژ- واجی واژهبستها و حذف همخوانهای پایانی گویش تاتی تاکستان بر اساس نظریه بهینگی، به روش تحلیلی با استفاده از دادههای این گویش، محک زده شده است.
پرسش اصلی در این مقاله این است که «آیا نظریۀ بهینگی توانایی توصیف فرایندهای واژ - واجی در واژهبستها و حذف همخوانهای پایانی گویش تاتی تاکستان را دارد یا خیر؟».
آنچه بهعنوان فرضیۀ تحقیق، پذیرفته شده تا تحقیق بر مبنای آن استوار باشد این است که «نظریۀ بهینگی قادر به توصیف فرایندهای واژ - واجی واژهبستها و حذف همخوانهای پایانی گویش تاتی تاکستان است».
Kager این پژوهش در صدد یافتن تعمیمهای واجی بر اساس نظریۀ بهینگی در ساخت واجی واژهبستها و حذف همخوانهای پایانی واژ- واجیِ گویش تاتی تاکستان است.
بدین ترتیب، مرتبهبندی محدودیتهای عنوان شده در مورد این گونهها و تابلوی بهینگی مربوط به آنها بدین صورت است: (8)ONSET >> MAX-IO >>DEP-IO , ALGIN-MORPH-R (به تصویر صفحه مراجعه شود) تابلوی شماره(9)، نشان میدهد که گزینۀa با نقضکردن محدودیتهای DEP-IO و ALGIN-MORPH-R، به عنوان گزینۀ بهینه انتخاب میشود.