چکیده:
جنگ همواره به عنوان یکی از پدیده های سیاسی و اجتماعی مورد نکوهش مردم و دولتها قرار می-
گیرد. اما این نکوهش هرگز به معنای عدم جنگ در میان جوامع و دولتها نیست. به همین دلیل،
تلاشها برای کاهش آثار ناشی از جنگ در قالب های متفاوت از جمله حمایت از آسیب دیدگان
جنگی به یکی از مهمترین برنامه های سازمانها و نهادهای بین المللی تبدیل شده است. در همین
راستا، هر مکتب حقوقی تلاش میکند تا با بسط آموزه ها و دیدگاه های خاص خود، رویکردی برای
بهبود وضعیت آسیب دیدگان جنگی ارائه دهد. یکی از این راه حلها به حقوق بین الملل اسلامی
اختصاص دارد که از دیرباز نقش مهمی در تدوین و حمایت از حقوق بین المللی بشردوستانه در
زمان جنگ و پس از آن داشته است. در همین راستا مقاله حاضر تلاش میکند این سوال را مطرح
کند: ظرفیتهای حقوق بین الملل اسلامی برای دفاع از آسیب دیدگان جنگی تا چه اندازه میتواند به
آسیبدیدگان جنگی کمک نماید؟ فرضیه این است که حقوق بین الملل اسلامی به دلیل تاکید بر
دفاع مشروع و عدم آسیب رساندن به غیرنظامیان میتواند نقش موثری در دفاع از آسیب دیدگان
جنگی ایفا نماید.
خلاصه ماشینی:
ظرفیت های حقوق بین الملل اسلامی برای دفاع از آسیب دیدگان جنگی علی کیانیزاده مهدی وثوق زهرا قاسمی فاطمه بیرجندی چکیده جنگ همواره به عنوان یکی از پدیده های سیاسی و اجتماعی مورد نکوهش مردم و دولت ها قرار می - گیرد.
به نظر میرسد با توجه به گسترش خشونت ها در سطح جهان و همچنین سیطره یافتن الگوهای حقوق بین الملل سکولار، ضرورت دارد تا با تبیین ظرفیت های حقوق بین الملل اسلامی برای دفاع از آسیب دیدگان جنگی به تبیین منطق اسلام در این زمینه پرداخت و در نهایت از آنان نیز بهره برد.
بدین ترتیب دفع فساد و جلوگیری از گسترش آن و تلاش برای دفاع از حق توسط مؤمنان و با حمایت های آشکار و نهان خداوند صورت میگیرد و این وعده تخلف ناپذیر خداوندی است که میتواند منبعی برای حقوق بین - الملل اسلامی در زمینه جنگ و جهاد تلقی شود.
بر همین اساس است که حقوق بین الملل اسلامی، چنین رویه های غیرانسانی را نمی پذیرد و حتی با طرح مسأله تبادل اسرا و لزوم برخورد رئوفانه اسلامی خواهان آن است که اصول حاکم بر آسیب دیدگان جنگی از جمله اسراء در نزد حقوق بین الملل اسلامی مورد ملاحظه قرار گیرد.
همچنین رسیدگی به وضعیت جسمی و روحی اسران ، اطعام و نگهداری از آنان ، بهره مندی آنان از کار و آزادی از جمله سازوکارهایی است که حقوق بین الملل اسلامی میتواند به عنوان یکی از مکاتب حقوقی مهم در جهان شناخته شود و حتی ظرفیت های قابل توجهی برای دفاع از آسیب - دیدگان جنگی فراهم آورد.