چکیده:
مسئله بیشینه تسخیر به دنبال یافتن مکانی مناسب برای تسهیلات در فضایی شبکهای و در شرایطی رقابتی است. در این مسئله، شرکتی جدید قصد ورود به بازار با هدف تسخیر هر چه بیشتر تقاضا را دارد. در این پژوهش برای توسعه این مسئله، عامل هزینه بهعنوان تابع هدفی مجزا در نظر گرفته شده و مدلی دو هدفه پیشنهاد شده است؛ همچنین پارامتر تعداد تسهیلات بهصورت فاصلهای در نظر گرفته شده و برای محاسبه حد بالا و پایین آن دو مدل مجزا ارائه شده است: 1. برای به دست آوردن حد بالا، مدلی با هدف بیشینهسازی تسخیر و محدودیت بیشینه بودجه و؛ 2. برای بهدستآوردن حد پایین، مدلی با هدف کمینهسازی هزینه و محدودیت کمینه سهم بازار. برای حل مدل پیشنهادی از روش برنامهریزی آرمانی در حل مسائل چندهدفه استفاده شده است. مراحل مدلسازی و حل مسئله در یک مورد واقعی از مکانیابی پمپ بنزینهای شهر یزد نشان داده شده است. نتایج حل این مسئله نشان میدهد در صورت برابر فرضکردن وزن توابع هدف با صرفنظر از 7 درصد سهم بازار میتوان 55 درصد در هزینه صرفهجویی کرد.
خلاصه ماشینی:
این مسئله در چند مورد با مسئله بیشینه سازی تسخیر متفاوت است از جمله اینکه در مسئله حداکثر پوشش ، رقابت وجود ندارد و نقاط تقاضا در صفحه پخش بوده و در نقاط خاصی متمرکز نیستند؛ درحالیکه در این مسئله لزومی برای برآورده شدن تقاضای تمامی نقاط وجود ندارد هدف بدین صورت تعریف میشود: مکان یابی تعداد مشخصی از تسهیلات برای حداکثرکردن تعداد (وزن ) مراکزی که تقاضای آن ها برآورده میشود [٤].
با بازنویسی مدل و اضافه کردن تابع هدف بالا، مدلی مانند مدل ارائه شده در رابطه ٨، به دست خواهد آمد: (رجوع شود به تصویر صفحه) برای حل مدل های چندهدفه روش های مختلفی وجود دارد که در این پژوهش از روش برنامه ریزی آرمانی استفاده شده است .
در پژوهش حاضر با درنظرگرفتن عامل هزینه در یک تابع هدف مجزا مسئله بیشینه تسخیر به یک مسئله دوهدفه تبدیل شده است ؛ همچنین پارامتر تعداد تسهیلات که یکی از مهم ترین اجزای مدل های بیشینه تسخیر است به صورت فاصله ای در نظر گرفته شده است .
برای به دست آوردن حد بالا و پایین این پارامتر، دو مدل با استفاده از کمینه سهم بازار و بیشینه بودجه در اختیار ارائه شده است .
برای پژوهش های آتی پیشنهاد میشود به غیر از عامل هزینه ، عوامل دیگری از جمله محدودیت های درنظرگرفته شده در GIS در مدل سازی مدنظر قرار گیرند و مسئله در حالت همگن نبودن کالاها حل شود؛ همچنین پیشنهاد میشود مسئله در فضای غیرقطعی نیز بررسی شود و مدل های ارائه شده در این پژوهش برای سهولت استفاده مدیران و تصمیم گیران به صورت نرم افزارهای کاربردی درآید.
Modeling and solution of competitive location problem considering competitors reaction and pricing, Dissertation, science and Culture University (In Persian).