چکیده:
یکی از نظریات در حوزة جرمشناسی زنان، نظریة مدونا-حور است. بر اساس آن، زنان در طول زندگی نقشهای حساسی چون مادری و همسری را بر عهده میگیرند. ارتکاب رفتارهای متضاد با این نقشها آنها را از انجام وظایف اساسی خود باز داشته است؛ لذا شایسته نکوهش هستند. جرائم جنسی در تقابل با نقشهای اساسی زنان قرار دارد و زمانی که آنان متهم به این نوع جرائم میشوند، نظام عدالت کیفری باید با شدت عمل برخورد کند. این مقاله با رویکردی تحلیلیتوصیفی و انجام مصاحبه با زنان متهم به جرائم جنسی و مطالعة پرونده سعی دارد به برخی از موانع دسترسی زنان متهم به جرائم جنسی به عدالت در فرآیند دادرسی کیفری بپردازد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که نسبت به این زنان قرارهای تامین کیفری سنگین، در مقایسه با مردان، صادر میشود و ظاهر و نوع پوشش و نحوة گفتار در توجه اتهام به آنها نقش
پررنگی دارد. همچنین، در برخی از موارد زنانی که خود شاکی پروندة جنسی بودند، تحت تاثیر کلیشههای جنسیتی، محکوم شدهاند.
خلاصه ماشینی:
جرائم جنسي در تقابل با نقش هاي اساسي زنان قرار دارد و زماني که آنان متهم به اين نوع جرائم مي شوند، نظام عدالت کيفري بايد با شدت عمل برخورد کند.
يافته هاي تحقيق نشان مي دهد که نسبت به اين زنان قرارهاي تأمين کيفري سنگين ، در مقايسه با مردان ، صادر مي شود و ظاهر و نوع پوشش و نحوة گفتار در توجه اتهام به آن ها نقش پررنگي دارد.
در اين بين زناني که در معرض اتهام جرائم جنسي قرار مي گيرند، دچار مشکلاتي مي شوند: اول ، براي آن ها دشوار است که رفتارشان را با قوانين وفق دهند و آگاهي داشته باشند که چه پاسخ قضايي در انتظارشان است ؛ دوم ، ناآگاهي آن ها در خصوص حقوق اساسي خود، آن ها را در برابر سوءاستفاده و تعرض نظام 8 عدالت کيفري آسيب پذيرتر کرده و آن ها را در برخورداري از يک دادرسي منصفانه ناکام مي گذارد.
8. Access to justice and the rule of law, Joel Harding, Shane Scanlon, Sean Lees, Carson Beker and Ai Li Lim, Academic Journal, Forced Migration Review, Vol. 1 Issue 30, June 2008, p: 28.
اهميت توجه به اين نظريه را بايد در نحوة بازخورد آن در فرآيند دادرسي کيفري بررسي کرد؛ بدين توضيح که خواه ناخواه ممکن است دست اندرکاران نظام قضايي ، به ويژه مقامات قضايي تحت تأثير عواملي چون ظاهر، تأهل يا تجرد و نحوة گفتار زنان متهم به جرائم جنسي قرار گيرند و اين امر مي تواند موجب اثبات جرم به آن ها شده يا در ميزان قرارهاي تأمين کيفري يا مجازات آن مؤثر واقع شود.