چکیده:
کی از مسائل مهم جوامع بینالملل در مخاصمات مسلحانه بینالمللی، گرفتن اسیر و نوع برخورد با اسرا است که در این میان قراردادهایی مانند قرار داد ژنو تاریخ 27 ژوئیه 1929 برای حقوق اسرا نوشته شده است که کشورهای امضاءکننده ملزم به انجام آن هستند. دین مبین اسلام نیز در این میان، قوانین و مقررات مهمی برای اسرا دارد. عمل نکردن به این قوانین، حکم جنایات بینالمللی دارد. اما مسئلة مهمی که بعضا برای یک رزمنده درباره بحث اسارت پیش میآید، تعارضاتی است که در برخورد با یک اسیر برای یک رزمنده در حین جنگ ایجاد میشود که باید یک طرف تعارض را انتخاب کند و هر طرف را که انتخاب کند، از لحاظ اخلاقی دچار مشکل میشود. لذا وظیفه او در این موارد چیست؟ این بحثی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت و دستورات اسلام را در این تعارضات مورد بررسی قرار خواهیم داد. این مقاله، به روش کتابخانهای انجام شده است.
One of the major issues facing international communities in international armed conflicts is capturing and dealing with prisoners. There are some agreements such as the Geneva Conventions, July 27, 1929 for acknowledging the rights of the prisoners, which the signatory countries are required to comply with. The religion of Islam also has important rules and regulations for prisoners, and failure to comply with these rules is considered an international crime. But an important issue that is sometimes faced by a soldier is the conflict that arises when dealing with a war prisoner; the soldier has to choose one side of the conflict, and his choice might create a moral conflict for him. So what is his duty in these matters? Discussing this subject, this library-based research will examine Islamic commands in this regard.
خلاصه ماشینی:
اسیر کردن این افراد از لحاظ اسلام هیچ منعی ندارد و برای جواز آن، شواهد تاریخی گویای آن هستند که به برخی از آنها اشاره خواهد شد: «قبل از جنگ بدر، مسلمانان دو نفر از افراد دشمن را اسیر کرده، به حضور پیامبر( آوردند.
قرآن اسیر گرفتن را در چند مورد منع کرده است: قبل از پیروزی کامل همانطورکه در سورة انفال آیة 67 به آن اشاره شد، خداوند خطاب به انبیاء خود میفرماید: «ما کان لنبی ان یکون له اسری حتی یثخن فی الارض»؛ هیچ پیامبری حق ندارد پیش از زمینگیر شدن دشمن، از آنان اسیر بگیرد.
اگر در حین جنگ، نیروی دشمن در شرایطی قرار بگیرد که بتوان او را به اسارت درآورد، در این صورت وظیفه چیست؟ از یک سو، باید احترام اسیر را داشت و طبق قوانین حقوق بشردوستانه با او عمل کرد و از سوی دیگر، طبق دستور اسلام نباید در حین جنگ اسیر گرفت و باید آنها را کشت.
- اسیر گرفتن دشمن پیش از پیروزی کامل موجب ایجاد هدر رفت توان رزمی و تضعیف سپاه خودی نشود؛ یعنی اگر به اندازهای نیرو در اختیار داریم که بدون اینکه آسیبی به روند پیروزی در جنگ بزند، میتوانند مراقب دیگر اسرای دشمن باشند، یا آنها را به عقب برگردانند.
- اسیر گرفتن پیش از پیروزی کامل موجب اختصاص بخشی از منابع در صورت مضیقه بودن است که در این صورت، کمک به نیروهای خودی جهت ادامه جنگ امری عقلایی و اخلاقی خواهد بود.
با توجه به مطالب ذکر شده دربارة اسارت زنان و کودکان و واقع غیرنظامیان در جنگ، میتوان شرایطی را بیان کرد که اگر این شرایط فراهم بود، میتوان آنها را اسیر کرد.