چکیده:
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی قصهدرمانی بر هوش اخلاقی، هوش هیجانی و احساس حقارت کودکان کار بود. روش پژوهش نیمهآزمایشی و طرح آن پیش و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان کار منطقه 5 شهر تهران بود. با روش نمونهگیری در دسترس 40 نفر از کودکان کار که برای اجرای پژوهش رضایت کامل داشتند انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه هوش هیجانی گلمن (1۹۹5)، مقیاس خودکم بینی یائو و همکاران (1397)، پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کییل (2005) استفاده شد و پکیج آموزشی قصهدرمانی بهمنظور مداخله بهکار رفت. نتایج نشان داد که با کنترل پیشآزمون، بین هوش اخلاقی گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>p و 73/24= F). به عبارتی قصهدرمانی بر هوش اخلاقی بهطور معناداری تاثیر مثبت دارد. همچنین با کنترل پیشآزمون، هوش هیجانی در بین گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری داشت (01/0>p و 40/13= F) که نشان میدهد قصهدرمانی بر هوش هیجانی بهطور معناداری تاثیر مثبت دارد. همچنین نتایج بیانگر تفاوت معنادار احساس حقارت گروه کنترل و آزمایش بود (01/0>p و 05/10= F). به عبارتی قصهدرمانی بر احساس حقارت به طور معناداری تاثیر مثبت دارد.
خلاصه ماشینی:
40) which showed that storytelling therapy has a significant positive effect on emotional intelligence.
Keywords: story therapy, moral intelligence, emotional intelligence, inferiority, labor child.
بـه گفتـۀ سيف (١٣٩٠؛ نقل از سالووي و ماير١، ١٩٩٠) هـوش هيجـاني «توانـايي فـرد در نظـارت بـر احساس ها و هيجان هاي خود و ديگران به منظور متمايز ساختن آن ها از يکـديگر و اسـتفاده از اين اطلاعات براي هدايت انديشه و عمل خود است ».
بـر ايـن اسـاس ، پـژوهش حاضـر در صدد است تا به اين سؤال پاسخ دهد که آيا قصـه درمـاني بـر بهبـود هـوش اخلاقـي، هـوش هيجاني و احساس حقارت کودکان کار تأثير دارد؟ روش روش اين پژوهش نيمه آزمايشي با طرح پـيش و پـس آزمـون و گـروه کنتـرل بـود.
Jerome Bruner اين ، روش قصه گويي کارآيي خود را در ايجاد و تحول مفاهيم اخلاقي و اجتمـاعي کودکـان در پژوهش هاي پاترسون و همکـاران (١٩٩٢) و نـوربري و بيشـاپ (٢٠٠٣) بـه اثبـات رسـانده است .
Desocio تربيتي و اخلاقي حاصل از آن ميتواند در سرعت بخشـيدن بـه هـوش اجتمـاعي تأثيرگـذار باشد و با استفاده از روش هاي قصه گويي که عـلاوه بـر سـرگرمي داراي محتويـات علمـي، آموزنده و توانايي برقرار کردن ارتباط با ديگران است ، ميتواند به افزايش هوش اجتمـاعي دانش آموزان منجر شود؛ زيرا در اين سنين و با برگزاري چنين جلسات تفريحي ـ سـرگرمي توأم با مسائل آموزشي ميتوان شاهد تقويت برقراري ارتباط در بين دانش آموزان بود.
از ديگر يافته هاي پژوهش حاضر، تأثير مثبت قصه درماني بر کاهش احساس حقارت کودکان کار بود.