چکیده:
لحن، آهنگ وموسیقی شعر است که عواطف و احساسات شاعر را به خواننده القا میکند. شاعر ممکن
است در شعر خود لحنهای متفاوت و متنوعی را به کار ببرد که در این صورت هر مصرع، بیت یا بند شعر
لحن خاص خود را پیدا میکند. خواننده تا زمانی که شعر را درست نخواند به لحنهای موجود در آن پی
نمیبرد و همچنین قادر به درک احساس و مضمون مورد نظر شاعر نخواهد بود. در منظومه «ایوان کوچک
ما» عواملی مانند: وزن، صورخیال، واژگان، قافیه و ساختار جملات باعث به وجود آمدن لحن خاصی
شدهاند. هر کدام از این عوامل به نحوی در تغییر لحن موثر بودهاند، اما لحن و فضای کلی که بر شعر
حاکم است، لحنی اندوهگین، غمناک و آرام است. البته شاعر در این شعر برای بیان احساسات متفاوت
خود از چندین نوع لحن استفاده کرده است.
خلاصه ماشینی:
البته شاعر در اين شعر براي بيان احساسات متفاوت خود از چندين نوع لحن استفاده کرده است .
در اين قسمت واژه هاي: زشت ، فکر کوته ، ديوارة بلند، سايه افکندن بيان کنندة حس اختناق آميز و خفقان آور دوران زندگي شاعر و دلزدگي و نااميدي او از محيط زندگياش است : در شهر زشت ما اينجا که فکر کوته و ديوارة بلند افکنده سايه بر سر و بر سرنوشت ما در اين قسمت از شعر واژة حسرت و دويدن ، آرزو و خواستۀ شاعر و همين طور تلاش او براي رسيدن به يک زندگي شاد و با طراوت را بيان ميکند: من سال هاي سال ، در حسرت شنيدن يک نغمۀ نشاط ، در آرزوي ديدن يک شاخسار سبز، يک چشمه ، يک درخت ، يک باغ پر شکوفه ، يک آسمان صاف در دود و خاک و آهن و آجر دويده ام .
شاعر براي اين که خواننده را به تأمل وا دارد از هجاي بلند استفاده کرده است : من با خيال خويش ، با خواب هاي رنگين ، با خنده هاي دختر دردانه ام «بهار» در باغ خشک خاطر خود شاد و سرخوشم .
اين قسمت هاي تکرار شده در بخش اول چون که شاعر آنها را در وصف حال خود سروده ، لحن اندوه ، غم و حسرت و در جاي ديگر تکرار آنها حس اميواري شاعر را به مخاطب القا ميکند.