چکیده:
این مقاله به معرفی کتاب حرقة الفواد و جمرة الاکباد نوشته سید حسن قائنی (قرن
13 ق.) دانشور شیعی امامی میپردازد که در باره خمسه طیبه نوشته است، ولی
بخش عمده آن به شرح حال سیدالشهدا علیه السلام اختصاص دارد. نگارنده شرح
حال و آثار قائنی در باب فقه و اصول و منطق و نشانی نسخههای خطّی آنها را
آورده که هیچ یک از آنها تا کنون چاپ نشده و مخطوط باقی ماندهاند. آنگاه در
باره کتاب حرقة الفواد و درونمایه و نسخههای خطی آن توضیح داده و نتیجه گرفته
که این کتاب، کمیاب است.
خلاصه ماشینی:
)؛ خراسان – عالمان شیعه؛ حرقة الفؤاد و جمرة الأکباد (کتاب)؛ مقتل نگاری؛ امام حسین علیه السلام؛ نسخه های خطی تاریخنگاری و بیان شرح احوال و سیره و مناقب حضرات معصومین (علیهم السلام)، از دیرباز مورد توجّه و اهتمام علما و دانشمندان محبّ اهل بیت (علیهم السلام) و حتی تاریخنگارانی که سمت و سویی ناهماهنگ با مذهب حقّه امامیه داشتهاند، بوده است.
فنخا (ج١٢ ص٩٢٥) ذیل دو نسخه مذکور، نسخۀ دیگری را با همان عنوان «حرقة الفؤاد و جمرة الاکباد في مصائب اهلبیت العصمة و الطهارة» در مقتل به فارسی نشان میدهد که در کتابخانه آیتالله مرعشی در قم به شماره ١٢٨١٤ موجود است و نام مؤلف بر فهرستنگار کتابخانه مذکور معلوم نشده؛ چون از طرفی طرفين نسخه افتادگی داشته و از سوی دیگر، در تنها منبع مورد مراجعه وی، یعنی الذریعه، مؤلفِ کتاب شناسایی نشده است.
با توجّه به اوصاف نسخه مذکور که در فهرست نسخههای خطی کتابخانه آیتالله مرعشی (ج٣٢ ص٥٤٠) درج شده، این نسخۀ بدون تاریخ و بدون نام کاتب، که حجمی برابر ٢٨٥ برگ ١٤ سطری دارد و در ٢٧ «مجلس» و «خاتمه»ای تنظیم شده و هر مجلس دارای خطبهای عربی است که در آن از اشعار عربی و فارسی دیده میشود، بدون تردید باید کتاب مورد بحث ما، یعنی «حرقة الفؤاد و جمرة الاکباد» اثر حسن بن محمد حسینی قائنی باشد.