چکیده:
واژه «فتنه» و مشتقات آن در آیات فراوانی از قرآن کریم تکرار شده و گاه بر مصادیق گوناگون تطبیق شدهاند؛ برخی روایات نیز به توضیح و تفصیل این آیات پرداختهاند؛ برخی احادیث مفسر آیات فتن اشاره به اتفاقات عصر ظهور حضرت مهدی(عج) دارند که شناخت آنها راه نجات از گمراهی و تشخیص حق از باطل در آن عصر است. در این نوشتار با جستجوی مصادیق آیات فتنه در روایات، مفهوم آن به روشنی بیان شده و با حوادث عصر ظهور تطبیق داده میشود؛ امتحان و ابتلاء، شرک، فریب دادن و... از مصادیق بیانشده برای فتنه هستند؛ همچنین گروهی از روایات پذیرش ولایت خلیفه خدا بهویژه ولایت امام عصر(عج)را فتنه مهمی معرفی میکند؛ فتنه تصور ایجاد دین جدید نیز از مصادیق مهم فتنه در عصر ظهور خواهد بود که تشکیک و یا رد پذیرش ولایت حضرت امام مهدی(عج) را درپی دارد.
The term “Fitna” (sedition) and its derivatives repeated many times in verses of Quran and sometimes adapted to different examples.
Some narrations also have explained and elaborated on these verses. Some hadiths which interpret verses of fitnas, refer to events of era of emergence of Imam Mahdi (aj) which being cognizant of them lead to salvation and recognizing right from false in that era.
In this writing by searching the examples of verses about "Fitna" in narrations, its concept has clearly explained and adapted to the era of emergence. Affliction, polytheism, deception and … are stated evidences for fitna. Also a group of narrations introduce acceptance of vilayat of caliph's of Allah especially vilayt of Imam Mahdi (aj), as an important fitna. Also imagination of creation of new religion will be among important examples in the era of emergence which will cause rejection or doubt in acceptance of vilayat of Imam Mahdi (aj).
خلاصه ماشینی:
در قرآن کریم واژه «فتنه» و مشتقات آن حدود شصت بار در 32 سوره و 58 آیه بهکار رفته است؛ با مراجعه به آیات و روایات تفسیری، معلوم میشود که فتنه در فرهنگ ثقلین تفسیرهای متمایزی دارد؛ اما برخی مصادیق فتنه اهمیت ویژهای داشتهاند که سبب تأکید اهلبیت؟عهم؟ بر آنها بوده است؛ ازجمله این فتنهها، اتفاقات عصر ظهور و قیام منجی است که شناخت آنها بر هر شیعهای لازم است تا در صورت حضور در آن عصر دچار ابتلاء به فتنهها نگردد.
در تفسیر و تعیین مصداق این آیه روایاتی از اهلبیت؟ع؟ در تفاسیر روایی نقلشده است که ازاینقرار است: امام حسین؟ع؟ از پدرشان امیر مؤمنان؟ع؟ روایت میکنند هنگامیکه این آیات نخستین سوره عنکبوت نازل شد، به پیامبر؟صل؟ عرض کردم ای رسول خدا، این فتنه چیست؟ پیغمبر فرمود: ای علی، تو همان کسی هستی که مردم بهوسیله تو آزموده میشوند و تو مورد دشمنی قرار میگیری؛ پس برای جنگ آماده باش.
پروردگارا ما را فتنه برای ستمکار قرار نده»، سؤال شد؛ فرمودند: یعنی آن ظالمان را بر ما مسلط نکن تا بهوسیله ما آنها را فتنه و آزمایش کنی امام باقر؟ع؟ در روایت دیگری درباره این آیه فرمود: آل فرعون قوم موسی؟ع؟ را به بردگی گرفته بودند و میگفتند: اگر اینها [بنیاسرائیل و مؤمنان به دعوت موسی بن عمران] همچنان که ادعا میکنند نزد خدا کرامت و مقامی داشتند، هرگز ما بر آنها مسلط نمیشدیم.