چکیده:
از آنجا که علوم بشری به تدریج تکامل یافته، دارای دورهها و اطوار متعدد بوده و نگاه تاریخی دقیق و تحلیلی به تطور علوم، موجب ترسیم ادوار گوناگون و مرز بندی زمانی در حوزههای مختلف علمی شده است. بررسی تاریخ علوم حاکی از آن است که این
دستهبندی در علوم متعدد اعم از فلسفه، کلام، فقه، اصول و حدیث از دیرباز مطرح بوده است. در علم حدیث، اصطلاح قدما و متاخران در حوزهی اعتبار سنجی روایات در شناخت مقاطع و شناسایی مراحل تکامل یا دگرگونی مبانی این علم از اهمیت به سزایی برخوردار است. بحث پیرامون جوانب، منشا و تاریخچهی این تفکیک در تبیین و فهم دقیق این مقوله، تاثیر بسیار خواهد داشت. غالبا تا زمان شیخ طوسی (م۴۶۰ق) دورهی قدما محسوب می شود. برخی هم، زمان معصومان& در این دوره را، دوره اقدمیان و بعد از آن تا زمان شیخ طوسی@ را دورهی قدما و دورهی پس از ایشان تا زمان سید بنطاووس@ و علامه حلی@ (م ۷۲۶ ق) را دورهی فترت مینامند و پس از ایشان را دورهی متاخران به حساب میآورند. در واقع در این دو برهه، دو میزان و معیار برای ارزشگذاری روایات مطرح شد که نقش اساسی در چگونگی طرد و پذیرش و همچنین سعه و ضیق دایرهی اعتبار و عدم اعتبار تراث روایی شیعه، طی ۱۴قرن گذشته، به دوش کشیده است که همان منهج رجالی و منهج فهرستی باشد.
As human sciences has the face of gradually evolution, it has different and various periods. Analytical and historical approach toward science periods, leads to different periods. In some cases in different scientific era, division is based on date. By reviewing lots of them such as philosophy, verbal, tenet and hadith. The terms like The Eternal and The later generations in evaluating hadith in different periods are remarkably important. Debates on origin, history and circumstances of this division help us so much to understand better. Mostly to Sheikh Toosi is called past The Eternal,before that, Imams period ia called ancient.From Sheikh Toosi to Seyed Ibn Tavous and Allameh Helli is called Fetrat and after that is called The later generations. From past to The later generations is so important. In fact these two periods and its criterion and acale play an important role in cceptance or rejecting the Shiahs Hadith.