چکیده:
اوراق مرابحه از جمله ابزارهای مالی میباشد که با هدف جذب سرمایههای خرد و هدایت آن در جهت تأمین منابع مالی پروژههای اقتصادی طراحی شده است. دانشمندان مسلمان از چندی پیش به منظور پرکردن خلأ حاصل از حذف اوراق قرضه، اقدام به طراحی اوراق بهادار اسلامی (صکوک) به نام اوراق مرابحه کردهاند که میتواند مکمل خوبی برای بازار پول و بازار سرمایه اسلامی، به منظور تأمین مالی بنگاههای اقتصادی و خرید داراییهای مورد استفاده محسوب شود. این اوراق، حاکی از بدهی ناشی از بیع مرابحه است و دارنده اوراق، مالک و طلبکار آن دِین، در آن واحد میباشد. ولی یکی از مسائلی که باید به آن توجه کرد، ابزارهای مالی اسلامی در بازار سرمایه ایران میباشد که براساس فقه امامیه طراحی شده است. برخی معتقدند که در باب معاملات صکوک، میان مذاهب اسلامی، تفاوت فقهی وجود دارد و لذا تحقیقات انجامگرفته در این زمینه، گامی در راستای بررسی انواع اوراق بهادار مرابحه، به منظور انطباق اوراق با موازین شرعی به شمار میرود؛ هم از نظر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران که اکثر مصوبات آنها براساس فقه امامیه است و هم از نظر فقها و اعضای هیئت مشورتی شرعی در بانک مرکزی سوریه که اکثر مصوبات آنها براساس مذهب اهلسنت میباشد. تلاش خواهد شد تا دیدگاههای مشترک و اختلافات میان مصوبات کمیته فقهی سازمان بورس ایران و دیدگاههای فقها و اعضای هیئت شرعی بانک مرکزی سوریه در مورد این مصوبات، تعیین گردد.
Murabahah Bonds are among the new financial instruments designed to attract micro-investors and direct them to provide financing for economic projects. Muslim scholars have long since been thinking about filling the gap resulting from the removal of bonds using the properties of Murabahah, who in the same vein designed Sukuk Islamic bonds called Murabahah Bonds or Murabahah Sukuk, which could be a good complement to markets, money and Islamic capital to finance economic enterprises. These bonds represent the debt caused by Murabahah, and the owner of the bonds is the owner and creditor of that debt. These bonds are used to finance the purchase of assets. Some believe that there is a juristic difference regarding the financial transactions between Islamic schools of thought. This research is a step in jurisprudential study of Murabahah bonds. Therefore, with the research we consider the law both in Jurisprudential Committee of Iran Stock Exchange Organization, the majority of which are approved on the basis of Shiite jurisprudence, and the jurists and members of Sharia Board of the Central Bank of Syria, the majority of which are approved on the basis of Sunnite jurisprudence. We will try to determine common perspectives and divergences about acts approved by Jurisprudential Committee of Iran Stock Exchange Organization, and ideas and opinions of jurisprudents and viewpoints of the members of Sharia Board of the Central Bank of Syria about these acts.
خلاصه ماشینی:
برخی معتقدند که در باب معاملات صکوک، میان مذاهب اسلامی، تفاوت فقهی وجود دارد و لذا تحقیقات انجامگرفته در این زمینه، گامی در راستای بررسی انواع اوراق بهادار مرابحه، به منظور انطباق اوراق با موازین شرعی به شمار میرود؛ هم از نظر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران که اکثر مصوبات آنها براساس فقه امامیه است و هم از نظر فقها و اعضای هیئت مشورتی شرعی در بانک مرکزی سوریه که اکثر مصوبات آنها براساس مذهب اهلسنت میباشد.
روابط حقوقی اوراق مرابحه تأمين مالی دارایی از این قرار است: - بانی با تأسيس یک مؤسسه واسط، پيشنهاد خود مبنی بر خريد نسيه دارايی خاص به قيمت مشخص را اعلام میدارد؛ - واسط با انتخاب مؤسسه رتبهبندی مورد تأييد سازمان بورس، اميدنامه خود را برای اعلام رتبه اعتباری تقديم میکند و مؤسسه رتبهبندی اعتبار با نی و واسط را اعلام میکند؛ - واسط با انتخاب مؤسسه امين مورد تأييد سازمان بورس، نظارت طرح را از او میخواهد و امين با نظارت از ابتدا تا انتهای طرح موافقت میکند؛ - واسط بعد از کسب مجوز از سازمان بورس، اقدام به انتشار اوراق مرابحه به ارزش اسمی معادل قيمت نسيه دارايی میکند؛ - شرکت تأمين سرمايه، اوراق را به مردم واگذار کرده و وجوه آنان را جمعآوری و در اختيار واسط قرار میدهد؛ - واسط با وجوه جمعآوریشده، به وکالت از طرف صاحبان اوراق، دارايی مورد نظر بانی را به صورت نقد از توليدکننده (فروشنده) خريداری کرده، سپس با افزودن سود مشخص به صورت نسيه به بانی میفروشد؛ - بانی متعهد میشود که قيمت نسيه دارايی را در سررسيد مقرر از طریق شرکت تأمين سرمايه به مردم واگذار کند.