چکیده:
در نقد متن هر حدیثی گردآوری تمامی دادههای مرتبط و اِعمال دقیق ضوابط نقد، حائز اهمیت است. گاه به رغم دقت ناقد حدیث، وی از خطا مصون نمیماند. این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که تا چه اندازه نقدهای علامه شوشتری برای اثبات موضوع بودن حدیث، اتقان دارد؟ آسیبهای نقد و بررسیهای ایشان در حوزه روایات تفسیری چیست؟ این تحقیق با روش مطالعه کتابخانهای و رویکرد تحلیلی - توصیفی در چهار نمونه روایت تفسیری به این نتیجه دست یافت که نقد مؤلف با وجود آگاهی از ضوابط نقد حدیث، دارای کاستی یا خطای سهوی است و آسیبهای آن در سه عنوان قابل طرح است: «ناسازگاری نظر رجالی با مجموعه آیات و روایات معتبر، عدم توجه به روایات و گزارشهای تاریخی معارض، ظنّی و ناکافی بودن ادلّه در اثبات مذهب راوی» و در نهایت مدّعای ایشان در موضوع بودن احادیث مربوطه را کافی یا قابل پذیرش نمیداند.
In the critique of any Hadith's text, it is important to collect all relevant data and to apply the exact criteria of the critique. Sometimes, despite accuracy of the Hadith critic, he is not safe from error. This article seeks to answer the question of whether Allameh Shushtari's critique is sufficient enough to prove the falsehood of some hadiths? What are the damages of some of his critique in the field of interpretative narratives? This research is based on a library study method and an analytical-descriptive approach on four interpretative narrative. After the research process, the result was obtained that the author's critique, with the knowledge of the criteria of the critique of the hadith, has a shortcoming or inaccurate error. Its damage is in three categories: "Conflict with the Holy Qur'an and valid narrations, not paying attention to historical reports, uncertain and inadequate evidence in proving the narrator's religion". Ultimately, this article does not accept his claim to forge these hadiths.
خلاصه ماشینی:
بنابراین لزوماً معنای «شیعه» در کلام ابن حجر یا غیر او به معنایی که صاحب الاخبار الدخیلة گفته است نمیباشد حتی ابن حجر این گونه تصریح نموده که «تشیع در عرف متقدمین به معنای اعتقاد به برتری علی بن ابیطالب بر عثمان است و البته برخی از ایشان (شیعیان) معتقدند که علی (ع) برترین شخص بعد از رسول اللّه (ص) است و بعد بیان داشته روایت چنین شخصی اگر اهل ورع و راستگو باشد قابل پذیرش است» و سپس به معنای آن نزد متأخرین پرداخته است (ابنحجر عسقلانی، 1404ق، 1: 81 و 82) به این ترتیب نمیتوان به قطع اظهار داشت که اگر درباره عمار دهنی گفته شده شیعه بوده است به معنای امامی مذهب بودن وی نیست.
در برخی روایات در رجال کشی و سایر منابع نیز از شیعیانی دیگر سخن رفته که شهادت ایشان نزد قاضی پذیرفته نشده یا با تقیه آن افراد و سخنانی نزدیک به سخنان عمّار دهنی، به صورت مشروط پذیرفته شده است، مانند: محمد بن مسلم و ابو کُریبه ازدی (طوسی، 1404ق، 1: 384، 385، 387 و 388؛ شوشتری، 1422ق، 11: 484؛ خویی، 1413ق، 10: 24 و 25) بنابراین استناد به کلام شیخ صدوق نمیتواند دلیل قانع کنندهای باشد بر اینکه چنین اتفاقی برای عمّار دهنی رخ نداده است.
2068 Validation of Different Types of Narrations in the View of Sheikh Sadouq Masumeh Taherian Ghadi*1 Seyed Mohsen Musavi2 Seyyed Ali Akbar Rabi Nataj3 Mehdi Taghizadeh Tabari4 Abstract Credit is one of the important criteria for selecting and quoting narrations from Sheikh Sadough.