چکیده:
بشر با بی توجهی به قوانین حاکم بر طبیعت و عدم شناخت مسائل زیست محیطی مرتبط با آن، عامل اصلی تغییرات اقلیمی بوده است.چرخه های آشکار و نهان در متغیرهای اقلیمی نیز متاثر ازتغییرات اقلیمی است. ظهور و حدوث این نوسانات میتواند در ایجاد بحرانهای محیطی و شناسایی آنها نیز در امر برنامه ریزی های محیطی نقش مهمی ایفا کند. بنابراین در پژوهش حاضرچرخه های نهان، آرام و تدریجی برای سری زمانی بارندگی و دبی با طول دوره آماری 38 سال (1966-2005) در مقیاس فصلی در دو حوضۀ ناورود و قلعه رودخان واقع در استان گیلان از طریق تکنیک تحلیل طیفی وتحلیل دوره نگارهای هر سری زمانی در فاصله اطمینان 95 درصد مورد شناسایی و مقایسه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان میدهد که در حوضه ناورود برای هر دو متغیر،چرخه ها معنی دار بوده و از چرخه های سینوسی متفاوت تبعیت میکنند. اما در حوضه قلعه رودخان، چرخه غیرسینوسی دیده نشده است.در حوضه ناورود، تغییرات دبی بیش از بارندگی است اما در حوضه قلعه رودخان، چرخه غیرسینوسیدبی مشهودتر از بارندگی های فصلی است.
خلاصه ماشینی:
ظهور و حدوث اين نوسان ها مي تواند در ايجاد بحران هـاي محيطـي و شناسايي آن ها نيز در امر برنامه ريزي هاي محيطي نقش مهمي ايفا کند؛ بنـابراين در پـژوهش حاضر چرخه هاي نهان ، آرام و تدريجي براي سري زماني بارندگي و دبي بـا طـول دوره آمـاري ٣٨ سال (٢٠٠٥-١٩٦٦) در مقياس فصلي در دو حوضۀ ناورود و قلعه رودخان واقع در استان گيلان از طريق تکنيک تحليل طيفي و تحليل دوره نگارهاي هر سـري زمـاني در فاصـله اطمينـان ٩٥ درصد مورد شناسايي و مقايسه قرار گرفت .
به عبارتي ديگر تحليل طيفي تکين ٦ يکي از اين روش هايي است که با الگوريتم پيش پردازش داده بسيار موفق عمل مي کند Unnikrishnan) 1 Marshyangdi 2 Hydrolo-giska Byrans Vatten balans avdelning 3 Yanhe 4 Majorca 5 Tramuntana 6 Singular Spectrum Analysis, SSA (٦٤٥ :٢٠١٨ ,Jothiprakash & و تحليل طيفي و همبستگي سري زماني دبي و بارندگي در جنوب غرب ترکيه مشخص کرد که هر ساله در فصل مرطوب دشت هاي سيلابي منطقۀ ماگلا کارست ١ پديده سيلاب اتفاق مي افتد Sagır) .
et al, 2020:1) اما پژوهش ها در ايران همچون ؛ِ اعمال روش تحليل طيفي توسط عساکره و همکاران (١٣٩١) بر روي سري هاي زماني دبي و بارندگي در حوضۀ آبريز گرکان رود تالش ، حاکي از عدم وجود چرخه غير سينوسي ٢ معني دار است .
با مقايسه نمودارهاي دوره نگار سري زماني دبي فصلي حوضه هاي ناورود و قلعه رودخان (شکل ٣)، در سري زماني دبي فصل پاييز ناورود، همساز ٤ با چرخه سينوسي معني دار ١٠ ساله قابل مشاهده است و بيش ترين سهم واريانس همسازها نيز مربوط به همساز ٤ مي باشد.