چکیده:
این مقاله با استفاده از روش پژوهشهای تاریخی مبتنی بر اسناد و مدارک آرشیوی، بر آن است تا به بررسی تاثیرات جمعیتی صنعت نفت در جزیره خارک در طی سالهای 1336تا 1356ش / 1957- 1977م بپردازد. از سویی، با نشان دادن پیوند میان صنعت نفت و رشد جمعیت، پیامدهای مترتب بر آن مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. با توجه به یافتهها، پیشرفتهای ناشی از ورود نفت و توسعه صنعتی در جزیره خارک، پیامدهای متناقضی به همراه داشت. از طرفی با ایجاد فرصتهای شغلی، درآمد پایدار و توسعه زیرساختها و امکانات زیربنایی، ظرفیتهای فراوانی برای رشد جمعیت در جزیره ایجاد نمود و از طرفی دیگر، تبعات اجتماعی زیادی بههمراه داشت و موجب اختلال در خدماترسانی و تاثیرگذاری در فرآیند رشد و توسعه در سطوح محلی و ملی در کوتاه و بلندمدت گردید. در نتیجه، دولت و مسئولین را به ارائه و اجرای راهکارها و سیاستهای آگاهانهای برای حل مشکلات جمعیتی در منطقه واداشت.
This paper use from Historical Research Method Based on Archival Documents to analyze
the population effects of the petroleum industry in Khark Island during the years 1957-
1977. On the one hand, by showing the link between the oil industry and population
growth, the implications for it have been analyzed. According to the findings, the advances
made by the oil industry and industrial development in Khark Island, had controversial
consequences. On the one hand, by creating job opportunities, sustaining income and
developing infrastructure, it created vast potential for population growth on the island, and
on the other hand, it has had many social consequences and disrupted Service and influence
in the process of growth and development at the local and national levels in the short and
long term. As a result, the government and authorities were forced to present and
implement informed policies and strategies to solve demographic problems in the region.
خلاصه ماشینی:
صنعتیسازی منطقه و ایجاد صنایع مرتبط با نفت گسترش یافت و این امر سبب رشد سریع و راهبرد مؤثر برای افزایش جمعیت منطقه شد، اما توسعۀ صنعتی و پیشرفتهای تکنولوژیکی منطقه پیآمدهای متناقضی بهدنبال داشت.
فرضیۀ پژوهش آن است که رشد جمعیت (متغیر وابسته) در جزیرۀ خارک طی سالهای مزبور به ورود صنعت نفت (متغیر مستقل) در این جزیره وابسته بوده است.
درکنار این پرسش اصلی، پیآمدهای رشد جمعیت در جزیرۀ خارک، و سیاستهای دولت درقبال وضعیت جدید خارک میتواند دو پرسش جانبی 3 را مطرح سازد که تلاش برای یافتن پاسخهای آنها ساختار و محتوای این مقاله را سامان داده است.
در موضوع تأثیر صنعت نفت در وضعیت جزیرۀ خارک نیز ورود این صنعت ازیکسو موجب افزایش جمعیت خارک و ازسویی موجب توسعۀ زیرساختی شهر و ایجاد فرصتها و ظرفیتهای جدید شد، اما تبعات اجتماعی و دشواریهایی را نیز پدید آورد.
محرکهای مختلفی ازجمله ورود صنعت نفت، توسعۀ مراکز صنعتی در جزیره و فرصتهای شغلی، افزایش سطح رفاه مادی، و نامساعدبودن شرایط زندگی در اطراف از مهمترین عوامل رشد جمعیت بوده است.
پیآمدهای منفی رشد جمعیت در خارک موقعیت، فرصتهای شغلی، و شرایط زندگی بهتر با هدف رفاه ساکنان الگویی برای مهاجرت به جزیرۀ خارک بوده است.
رشد سریع جمعیت و افزایش مهاجرت و ازسویدیگر محدودیت مساحت جزیره و اراضی مسکونی و هزینههای تأمین مصالح بادوام برای قشرهای کمدرآمد سبب ایجاد مشکلات متعدد در تهیۀ مسکن در جزیرۀ خارک شد.