چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی روانشناختی هیجان ترس در امثالوحکم دهخداست. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوای استنباطی استفاده شده است. جامعه آماری، کتاب چهارجلدی امثالوحکم دهخداست و نمونه تحقیق تمامی امثالوحکم فارسی موجود در این اثر است. بررسی دادهها نشان میدهد که همانگونه که در روانشناسی جدید، ترس دو چهره مثبت و منفی دارد، در امثالوحکم دهخدا هم این نگرش جامع و متناقض به آن مشاهده میشود. علاوه بر این، در مثلها تنها به تبیین مفهوم ترس اکتفا نشده، بلکه به انواع ترس و دلایل آن هم توجه شده است و نوع راهکارهای غلبه بر آن با روانشناسی جدید مطابقت دارد. بنابراین، پیشنهاد شده است با توجه به اینکه یکی از ابزارهای اصلی روانشناسان و مشاوران «سخن» است، از امثالوحکم بهمنزلۀ ابزاری در راستای اهداف خود بهویژه تغییر رفتارها استفاده شود.
This study investigates fear in the Dehkhoda’s proverbs from a psychological point of view. To this end, it employs a method of inferential content analysis. The data concern all the Persian proverbs in Dehkhoda's four-volume book on proverbs. The findings show that, as in modern psychology, fear has positive and negative faces; this inconsistent attitude is also evident in Dehkhoda’s proverbs as well. In addition, the proverbs have not only addressed the concept of fear, but also the types of fear and their causes as well as the ways to overcome them in line with modern psychology. Thus, it is suggested to psychologists and counselors to use proverbs as a tool in pursuit of their goals, particularly so far as the behavioral changes are concerned.
خلاصه ماشینی:
بررسي داده ها نشان مي دهد که همان گونه که در روان شناسي جديد، ترس دو چهرة مثبت و منفي دارد، در امثال وحکم دهخدا هم اين نگرش جامع و متناقض به آن مشاهده ميشود.
بنابراين ، اين مقاله ٤ درصدد است از ديدگاه روان شناسي به بررسي نمود ترس و راهکارهاي مديريتي آن در ضرب المثل ها و مقايسۀ نتايج آن با روان شناسي جديد بپردازد تا به اين پرسش ها پاسخ دهد که ترس چگونه در امثال وحکم دهخدا آشکار شده است ؟ ابعاد بيان ترس بيشتر به شکل پردازش هاي فيزيولوژيکي و رفتاري است يا بازنمايي شناختي؟ چه نوع ترسي در مثل ها نمود بيشتري دارد و چرا؟ آيا در باب مديريت ترس و راهکارهاي غلبه بر آن هم مثل هايي يافت مي شود يا صرفا به بحث بازنمايي شناختي آن اکتفا شده است ؟ آيا نتايج حاصل از اين پرسش ها در مقايسه با روان شناسي جديد مي تواند دال بر اين نکته باشد که ما ميتوانيم دنبال مباني نظري و عملي بحث ترس و بالتبع ساير مفاهيم علمي در ادبيات عامه ، به ويژه مثل ها باشيم ؟ براي پاسخ به پرسش هاي ذکرشده ، از روش تحقيق «تحليل محتوا» استفاده شده - است .
نتيجه داده هاي اين تحقيق در پاسخ به پرسش نخست نشان مي دهند که همان گونه که در روان شناسي ، ترس دو چهرة مثبت و منفي دارد، در امثال وحکم دهخدا هم هر دو چهره مشاهده ميشود.