چکیده:
دایره المعارف جهان نوین اسلام توسط جان اسپوزیتو ویراستاری گردیده و توسط انتشارات آکسفورد
در سال 2009 به چاپ رسیده است. این دایره المعارف در شش جلد منتشر شده و متشکل از 1050
مدخل می باشد و نه تنها حوادث دوران معاصر بلکه عناوین تاریخی ومذهبی صدر اسلام را پوشش
می دهد. در بررسی های مرتبط با حوزه زنان چندین مدخل در این دانشنامه وجود دارد .در این
مدخل ها مباحثی از جمله زن و اسلام، زن و اصلاحات اجتماعی، جنبش های زنان، حجاب و چادر
هرکدام به طور جداگانه، مباحث زنان در کشورهای اسلامی گوناگون و از دید اندیشمندان متفاوت
مورد بررسی قرار گرفته است. در مدخل زن و اسلام این دایره المعارف با ارایه سه مقاله به توضیح و
تبیین موقعیت زنان مسلمان و جایگاه زنان در قرآن و جوامع اسلامی پرداخته شده است. در این
و » آمنه ودود « مقالات با استفاده از نظرات اندیشمندان و روشنفکران معاصر به خصوص زنانی چون
به تبیین علل عقب ماندگی زنان معاصر وتفسیر مرد سالارانه آیات قرانی و احکام » اسما بارلاس «
شرعی زنان به خصوص احکام دیات و ارث و حجاب پرداخته شده است. در این مقاله پس از ترجمه
بخش های مهم سعی بر تبیین تصویر زن مسلمان در این مجموعه مقالات و نقد آن بر اساس دیدگاه
اندیشمندان اسلامی به خصوص نگاه مفسران شیعی شده است. زیرا فمینیست های مسلمان غالبا به
تفسیر های ظاهری از قرآن می پردازند در تحلیل های خود از استدلال های قوی استفاده نمی کنند.
خلاصه ماشینی:
بديهي است امروزه در مواجهه با موج عظيم مباحث و شبهات مسايل زنان ، شناخت تفکر روشنفکران ومستشرقان جهت پاسخگويي به آنان ، نگاه منتقدانه و محققانه به بنيان و اساس دانشي که قرآن بيان مي نمايد، همراه با پاسخگويي يه نياز زنان مسلمان در عصر پسانوگرايي به صورت روشمند، تاکيد بر جنبه هاي زبان شناختي و بافت وگفتمان غالب در تفاسير و طرح پرسش هاي عالمانه متکي بر گفتمان جنسيت مردسالارانه و ارايه خوانشي جديد از برخي آيات قران کريم مرتبط با زنان از قبيل خلقت انسان ، چگونگي خلقت زن و مرد، جفت و زوجيت ، تقوا، درجه زن و مرد و مساله نشوز و قواميت مرد در دايره المعارف هاي اسلامي به عنوان سرچشمه علوم اسلامي ضروري به نظر مي رسد.
ب - زنان در فرهنگ اسلامي در اين بخش به نظرات محققان جامعه اسلامي معاصر مانند امينه ودود و اسما بارلاس ، تفاوت ميان اسلام به عنوان مذهب و متون فرهنگي مذهبي متفاوت و تفسير مرد سالارانه از قواعد زنانه پرداخته مي شود.
» ( ودود، ١٩٩٤، ص ٩-١٠) در قسمتي ديگر نيز بيان مي دارد: « هر جامعه اسلامي جديد بايد درک کند که اصول مورد نظر قواعد اسلامي برگرفته از جامعه و زمينه هاي فرهنگي عربستان قرن هفتم ميلادي مي باشد و اکنون که زمينه هاي فرهنگي اجتماعي و اقتصادي اين آيات تغيير يافته چنين نابرابري هاي جنسيتي در قوانيني مانند شهادت ، طلاق ، چند همسري پذيرفته نيست .
Women and Gender in Islam, New Haven,1992 Amin, Qasim.