چکیده:
دولت ایالات متحده طی عملیاتی نظامی در سحرگاه روز جمعه 3 ژانویه 2020 سپهبد قاسم سلیمانی را در نزدیکی فرودگاه بغداد به شهادت رساند. وزارت خارجه ایالات متحده پس از این اقدام، اعلام کرد که این امر به دستور دونالد ترامپ رئیسجمهور این کشور انجام شده است. این اقدام واکنشهای بسیاری را در سطح بینالمللی برانگیخت. به طور مشخص، دولت عراق اعتراض خود را به اقدام ایالات متحده در سرزمین عراق به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد. اقدام دولت امریکا در به شهادت رساندن سپهبد قاسم سلیمانی نقض آشکار حقوق بین الملل می باشد. این اقدام بر اساس اساسنامه دیوان بین المللی کیفری جرم تجاوز محسوب می شود و عاملان آن قابل تعقیب در دیوان بین المللی کیفری می باشند. علاوه بر این اقدام امریکا علیه شهید قاسم سلیمانی ناقض کنوانسیون پیشگیری و مجازات جرائم ارتکابی علیه اشخاص حمایت شده بینالمللی 1973 می باشد که اختلاف در مورد اجرای آن قابل طرح در دیوان بین المللی دادگستری است.این مقاله سعی دارد با مروری بر تحلیلهای مطرح در مورد این حادثه آن را از ابعاد حقوقی بینالمللی بررسی نماید. در پایان نوشتار حاضر ضمن برشمردن غیرقانونی بودن اقدام ایالات متحده در به شهادت رساندن سپهبد قاسم سلیمانی و همراهان وی، برخی راهکارها برای پیگیری حقوقی نیز مطرح میشود.
During a military operation on Friday, January 3, 2020, the US government killed Major General Qassem Soleimani near the Baghdad Airport. The US Department of State announced that this operation has been conducted by the order of President Donald Trump. This act sparked a vast reaction at the international level. Specifically, the Iraqi government expressed its opposition regarding the operation on the territory of Iraq to the UN Security Council. The US operation in martyrdom of Major General Qassem Soleimani is a gross violation of international law. According to the Statute of the International Criminal Court, this act is regarded as the crime of aggression and its perpetrators are prosecutable by International Criminal Court. In addition, the US action against martyr Qassem Soleimani violates the Convention on the Prevention and Punishment of Offenses against Internationally Protected Persons of 1973 dispute of the parties on which can be presented before the International Court of Justice. This article attempts to examine this incident in terms of international legal aspects through reviewing the analyses presented as regards it. While outlining the illegality of the United States' operation in martyrdom of Major General Qassem Soleimani and his associates, available remedies will be suggested as well.
خلاصه ماشینی:
بر اساس این نامه ، اقدام ایالات متحده در تروریستی دانستن شاخه نظامی رسمی ایران به عنوان عملی مغایر اصول شناخته شده حقوق بین الملل از جمله اصل تساوی دولت ها تلقی می شود.
به همین ترتیب ، دولت عراق نامه اعتراض رسمی خود را به شورای امنیت سازمان ملل به جهت نقض حاکمیت این کشور در اثر عملیات نظامی مزبور توسط ایالات متحده ارسال نمود و آن را اقدامی تلقی کرد که خلاف موازین موافقتنامه ٢٠٠٨، حقوق بین الملل عام و منشور ملل متحد است .
ضمن این که دولت عراق به واسطه عضویت درکنوانسیون پیشگیری و مجازات جرائم ارتکابی علیه اشخاص حمایت شده بین المللی مصوب ١٩٧٣ ملزم است تا مطابق ماده (٣) نسبت به جرم انگاری و تعقیب اشخاصی که تعهدات ناشی از این کنوانسیون را نقض نموده اند، اقدامات لازم را انجام دهد.
از طرف دیگر، طبق ماده (١٢) موافقتنامه عراق حق اولیه را برای اعمال صلاحیت قضایی خود بر اعضای نیروهای نظامی ایالات متحده و خدمه غیرنظامی امریکایی را در خصوص جرائم عمدی شدیدی که در بند هشتم این ماده توصیف شده و در خارج از اماکن و قلمروهای مورد توافق طرفین ارتکاب پیدا کرده است ، بر عهده خواهد داشت .
همچنین ، از منظر حقوق بین الملل بشردوستانه بحث بر سر این است که آیا دولت های ایران و ایالات متحده به واسطه افزایش تنش و اتخاذ برخی اقدامات از سوی طرفین از جمله سرنگونی پهپاد امریکایی در خرداد ١٣٩٨ توسط ایران در خلیج فارس می تواند به عنوان اماراتی مبنی بر وقوع مخاصمه مسلحانه میان طرفین قلمداد شود.