چکیده:
آنچه در مجازات جرایم، اعم از حدی و غیرحدی، تحقق پیدا میکند ناظر به جنسیت نیست و جنس جرم بدون لحاظ جنسیت مجرم قابلیت مطرحشدن دارد. اما پس از تأمل در متون فقهی و حقوق موضوعه ایران در مجازات حدی تبعید تفاوتهای جنسیتی در میزان مجازات و نیز نحوه اعمال آن به چشم میخورد که محل تأمل و تحلیل این نوشتار است. از منظر فقه و حقوق، قاعده کلی بر این پایه استوار است که جنسیت زنان تأثیری در ادله اثبات و مسئولیت کیفری آنان ندارد و ذاتاً سبب تخفیف یا تشدید این نوع مسئولیت در باب قانونگذاری و مجازات نمیشود. بنابراین، زنان همانند مردان، در مجازات کیفری یکساناند؛ اما در موضوع مجازات و کیفرهایی از قبیل تبعید، جنسیت میتواند تأثیر داشته باشد و بین زن و مرد تفاوت وجود دارد. قانونگذار با در نظر گرفتن جنسیت زن یا مرد در جرم مشخص، یا مشترک، میزان و کمیت مجازات را در زمان تصویب، تعیین کرده که نسبت به جنسی شدیدتر و بیشتر، و نسبت به دیگری خفیفتر و کمتر باشد. در این پژوهش تأثیر جنسیت زنان در مجازات تبعید بررسی شده و بهتفکیک به تخفیفها و تفاوتهای مقررات و مجازات مردان و زنان پرداخته شده است.
What is realized in the punishment of crimes, both Haddi and Non- Haddi, does not refer to gender, and the type of the crime can be raised regardless of the sex of the offender. However, after pondering over the jurisprudential texts and the Iranian approved rights in the punishment of exile, gender differences can be seen in the amount of punishment and also the way it is applied, which is the place of reflection and analysis of this article .From the perspective of jurisprudence and law, the general rule is based on the fact that women's gender has no effect on the proving arguments and their criminal responsibility, and does not inherently reduce or intensify this type of responsibility in legislation and punishment. Therefore, women are equal to men in criminal punishment; but in the case of punishments such as exile, gender can have an impact and there is a difference between men and women. The legislature, taking into account the gender of men or women in a specific or common crime, has determined the amount and quantity of punishment at the time of enactment, which is further and more severe for one sex, and milder and less for another. In this study, the effect of women's gender in the punishment of exile has been investigated, and the discounts and differences in regulations and punishments between men and women have been discussed separately.
خلاصه ماشینی:
زناي شخص متأهل از جمله اموري که بين مجازات زن و مرد در ميزان و نـوع آن اخـتلاف وجـود دارد و در ماده ٢٢٩ قانون مجازات اسلامي نيز بيان شده ، اين است که مردي که همسر دائـم دارد هر گاه قبل از دخول مرتکب زنا شود (بکر)، حدش صد ضربه تازيانه ، تراشيدن موي سـر و يک سال قمري تبعيد است .
مستند اين حکم عبارت از اتفاق و اجماع فقيهان (فاضل هندي، ١٤١٦: ٤٤٥/١٠؛ سـبزواري، بيتا: ٢٧٥/٢٧) و رواياتي است ، از جمله روايت حنان : «محمد بـن علـي بـن محبـوب عـن أحمد عن علي بن الحکم عن سيف بن عميرة عن حنان قال سأل رجل أبا عبـد اللـه و أنـا أسمع عن البکر يفجر و قد تزوج ففجر قبل أن يدخل بأهل قال يضرب مائة و يجـز شـعره و ينفي من المصر حولا و يفرق بينه و بين أهله » (طوسـي ، ۱۴۰۷: ۳۶/۱۰، ح ۱۲۴).
از اين اجماع کاشـف بـه عمـل مي آيد که در حق زنان آزاد نيز تبعيد وجود ندارد (طوسـي، ١٤١٧: ٣٦٩/٥)؛ و برخـي فقيهـان اختصاص مجازات مزبور را بـه مـرد، اجمـاع اماميـه دانسـته انـد (همـان : ٣٦٨/٥)؛ و وجـوه اعتباري که عبارت است از: ١.
کسـاني کـه بـا تفاوت مجازات بين زن و مرد در اين مسئله مخالف اند (قول قانون گذار و مشهور فقهـا) و قائل به تعميم عنوان «محارب » بـر زن و مردنـد؛ ظـاهر کلامشـان ايـن اسـت کـه زن محارب هم تبعيد ميشـود (طوسـي، ۱۴۱۷: ۴۸۳/۲؛ حلـي، ۱۴۱۲: ۲۵۸/۹؛ فاضـل هنـدي، ۱۴۱۶: ۲۵۱/۲).