چکیده:
ایرجمیرزا و احمد شوقی تشابهات زیادی از نظر شخصیت هنری با هم دارند. یکی از این موارد، تأثیرپذیری از فابلهای لافونتن است. هم ایرجمیرزا و هم شوقی اشعار متعددی را به پیروی از فابلهای لافونتن پدید آوردهاند که در این میان تشابهات و تفاوتهای خاصی وجود دارد. ایرج-میرزا یکی از شاعران بزرگی است که در عصر مشروطه ترجمههای منظوم موفقی از فابلهای لافونتن ارائه نمود. او در شعر «کلاغ و روباه» با استفاده از توان هنری خود توانسته با ایجاد تغییرات متعددی عناصر بومی و فارسی را به ترجمة منظوم خود بیفزاید و شعر مستقلی را پدید آورد. ترجمه منظوم ایرج میرزا از فابلهای لافونتن یکی از جلوههای اصلی تجدد در مضامین شعر فارسی به حساب میآید که ویژگیهای متنوعی در حوزة بومیسازی واژگان، مضامین و تخیل دارد که بررسی هر یک از این موارد در تحلیل سیر ادبیات تطبیقی در ایران بسیار مؤثر خواهد بود. از سوی دیگر، شوقی با تعمـق در آثار شاعران نامدار عرب و تأثیر گرفتن از ادبیات برجسـته اروپـا بهویـژه فرانسه دریچههای جدیدی را به روی شعر عربی گشود. بخشی از اشعار شوقی که از زبان حیوانات نقل شدهاند، از آثار موفق او به شما میآیند. شوقی با تأثیرپذیری از لافونتن در این فن مهارت فراوان یافت.
خلاصه ماشینی:
ترجمٔە منظوم ایرج میرزا از حکایتهای اخلقی لفونتن یکی از جلوههای اصلی تجدد در مضامین شعر فارسی به حساب میآید که ویژگیهای متنوعی در حوزٔە بومیسازی واژگان، مضامین و تخیل دارد که بررسی هریک از این موارد در تحلیل سیر ادبیات تطبیقی در ایران بسیار مؤثر خواهد بود.
ترجمههای ایرج میرزا از حکایتهای اخلقی لفونتن یکی از جلوههای اصلی تجدد در مضامین شعر فارسی به حساب میآید که ویژگیهای متنوعی در حوزٔە بومیسازی واژگان، مضامین و تخیل دارد که بررسی هریک از این موارد در تحلیل سیر ادبیات تطبیقی در ایران بسیار مؤثر خواهد بود.
اما تنها دو منبع )درودیان، ١٣٨٥: ٢٣٦ ـ ٢٥٨؛ شامیان سارو کلیی، ١٣٨٨: ١٩٥ ـ ١٩٨( به شکل کلی، نامی از اشعار ایرجمیرزا در زمینٔە ترجمٔە منظوم حکایتهای اخلقی لفونتن بردهاند که این منابع نیز بر اساس شیؤە کار خود، تحلیلی در این باب ارائه نکردهاند.
بررسی میزان و نوع تأثیرپذیری ایرجمیرزا و احمد شوقی بهعنوان شاعران جناح میانهروی تجدد در شعر فارسی و عربی، از متن ترجمه و در نتیجه نسخٔە فرانسوی فابلهای لفونتن نه تنها در تبیین سبک شخصی هر کدام از اهمیت بسیاری برخوردار است بلکه گامی مهم در تحلیل تأثیر ادبیات فرانسه در شعر فارسی و عربی به شمار میرود.
اما در این میان، او بیشتر به جنبٔە اخلقی حکایت اخلقی لفونتن توجه داشته و از آن برای بیان مفهوم اجتماعی و سیاسی در شعر خود استفاده کرده است.
بر اساس مهارت و تسلط ایرج میرزا و شوقی در بومیسازی حکایت اخلقی لفونتن، این ترجمهها از نمونههای موفق انتقال مضامین اشعار اروپایی خصوصا ادبیات فرانسه به شعر فارسی و عربی هستند.