چکیده:
«عدالت رسانهای» از نظر محققان، فعالان و مدیران رسانه ای، دارای تعاریف مختلفی است. با توجه به کمبودهای ادبیات نظری در این زمینه و عدم توجه به جنبههای مختلف عدالت رسانه ای و رسانههای عدلگستر، هدف پژوهش حاضر، بررسی و کشف چیستی مفهوم عدالت رسانه ای است. داده های تحقیق از طریق مصاحبۀ نیمهساختاریافته با 24 تن از کارشناسان و مدیران حوزۀ ارتباطات، رسانه و عدالت، جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شده است. یافته های این پژوهش شامل 5 رویکرد در تعریف مفهوم عدالت رسانهای است. این رویکردها عبارتاند از: «عدالت رسانهای از منظر مصرفکنندگان و کارگزاران رسانهها»، «تعریف عدالت رسانهای ذیل شبکۀ ملی اطلاعات»، «عدالت رسانهای بهمثابه عدالت در کارکردهای رسانه»، «عدالت رسانهای از فرستنده تا گیرندۀ پیام» و «عدالت رسانهای و تعادلبخشی اجتماعی». یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مفهوم عدالت رسانه ای، با جایگاه رسانه در نهادهای مختلف اجتماعی، کارکردهای مختلف رسانه برای مخاطبان و دسترسی مخاطبان به رسانه از بُعد نرم افزاری و سخت افزاری مرتبط است.
“Media Justice” has different definitions for media managers, activists & researchers. Regarding the scarce literature review in this field and the neglect of different aspects of media justice, the present research is opting to survey and explore the essence of Media Justice. The data of the research has been collected via semi-structured interviews with 24 experts and communication managers of this field. The Theme analysis method has been applied to analyze the data. The findings of the research include 5 approaches in defining Media justice. These approaches are as follows: Media Justice from the perspective of consumers & employees, sender-message-channel-receiver, and social equilibrium. The outcome of the research declares that the concept of Media Justice is in relation to the position of media in different social institutions, different functions of media for the audience, and how media is in reach of audience through a hardware & software mechanism.
خلاصه ماشینی:
در نتیجه ، عدالت رسانه ای در این نگاه به عدالت در رگولاتوری ، تولید، توزیع و مصرف رسانه ای گفته می شود که برای تحقق آن در هر یک از زمینه های بیان شده ، باید عدالت برقرار شود (مصاحبه شوندۀ شمارۀ ١) (به تصویر صفحه رجوع شود) نمودار ١- عدالت رسانه ای از منظر مصرف کنندگان و کارگزاران عدالت رسانه ای ذیل شبکۀ ملی اطلاعات در این رویکرد، عدالت رسانه ای ذیل شبکه ملی اطلاعات تعریف می شود و تمایز اصلی آن با دیگر رویکردها، بستر تعریف عدالت رسانه ای یعنی شبکۀ ملی اطلاعات است که بر دسترسی عادلانۀ افراد به محتوا تأکید دارد.
اگر این سه مقوله به همراه مؤلفه ای به نام امنیت ، به نقطه ای برسد که آحاد جامعه متناسب با نیازشان بتوانند از آن استفاده کنند، عدالت رسانه ای محقق شده است (مصاحبه شوندۀ شمارۀ ٢) (به تصویر صفحه رجوع شود) نمودار ٢- مؤلفه های «زیرساخت »، «سرویس »، «امنیت » و «محتوا» ذیل تعریف عدالت رسانه ای در شبکۀ ملی اطلاعات عدالت رسانه ای به مثابه عدالت در کارکردهای رسانه در این رویکرد، عدالت رسانه ای صرف بازنمایی انواع عدالت در رسانه نبوده ، بلکه معطوف به کارکردهای رسانه می شود؛ یعنی رسانه در ایفای کارکردهای خود عدالت محور عمل کند که وجه تمایز این رویکرد با دیگر رویکردها نیز هست ؛ بنابراین ، از آن جا که وظیفۀ ذاتی رسانه ها بازنمایی وقایع است و این کار با «زبان » (به معنی عام ) انجام می شود و چون یک جهت گیری در زبان وجود دارد و پتانسیل سوگیری در رسانه ها به طور بالقوه وجود داشته و در عمل هم اتفاق می افتد، رسانه نیز تحت تأثیر آن قرار می گیرد.