چکیده:
اقتصاد طلیطله یکی از مولفههای قابل توجه در شکلگیری و تداوم جنبشهای اجتماعی و تحرکات اعتراضی مردمان آن شهر در دوره امویان اندلس بوده که بررسی آن با توجه به شرایط خاص طلیطله از نظر سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی، میتواند حائز اهمیت باشد. پیشینه پایتختی، موقعیت جغرافیایی، مجاورت طوایف مختلف بومی اسپانیا، بربرها و قبائل عرب مهاجر و مشارکت آنها در اقتصاد شهری و تحرکات اجتماعی، مناسبات پیچیدهای را میان این شهر و حاکمیت اموی در قرن دوم و سوم هجری رقم زد. چنانکه طی این دوره، طلیطله شاهد جنبشهای اعتراضی و شورشهای پی در پی بوده و نوع برخورد دولت اموی با این تحرکات عمدتا موجب تشدید آنها شده است. در تحقیق حاضر این پرسش محوری که وضعیت اقتصادی و بازار طلیطله، چه تأثیراتی بر شکلگیری، تداوم و افول جنبشهای اعتراضی آن شهر داشته، مورد واکاوی قرار گرفته است. دستاورد تحقیق این است که رونق کشاورزی و بازار طلیطله متأثر از مرکزیت و پیشینه تجاری و سیاسی آن، امکان و انگیزه تقابل با حکومت را برای معترضان فراهم و زمینه جنبشهای اعتراضی را مهیا ساخته و توقف رونق اقتصادی در دورههای خاص، به نسبت در افول جنبشها مؤثر بوده است.
خلاصه ماشینی:
پرسش مورد نظر اين است که تأثير رونق و ضعف اقتصاد شهري و بازار طليطله در شکل گيري ، تداوم و افول جنبش هاي اجتماعي و اعتراضي آن شهر در دوره حاکميت اميران اموي در اندلس چگونه بود؟ فرضيه تحقيق اين است که وضعيت آب و هوايي مناسب شهر و رونق کشاورزي و تجاري بازار طليطله ناشي از مرکزيت جغرافيايي و سابقه پايتختي آن ، امکان تقابل و زمينه تکوين جنبش ها را براي معترضان فراهم ساخته بود و با فرارسيدن دوره هاي ضعف اقتصادي ، جنبش ها نيز افول مي يافت .
(نعنعي ، ١٣٨٠، ٢٥) جنبش هاي اجتماعي طليطله در عصر امويان وضعيت طليطله و تحرکات اعتراضي آن طي عصر اموي در بسياري از منابع و تحقيقات مغرب و اندلس مورد اشاره قرار گرفته ، هرچند جزئيات فراواني از اين رويدادها ذکر نشده است .
(اخبار مجموعه ، ١٩٨٩، ١٣٥) بسياري از گروه هاي ناراضي به دو دليل به سوي طليطله جذب مي شدند و زمينه هاي جنبش اعتراضي تقويت مي شد: اول آنکه رونق اقتصادي شهر آنها را به مهاجرت به سوي آن بر مي انگيخت و ديگر اينکه وجود بستر اجتماعي شورش ، آن ها را به خود جذب مي کرد.
(ابن عذاري ، ١٩٨٣، ٢: ٩٤) چنين رويه اي نشان از آن دارد که دربار قرطبه از وجود زمينه شورش و سرکشي در طليطله آگاه بود و به همين دليل گروگان هايي از مردم شهر نزد خود نگاه مي داشت .
Muslim Spain and Portugal: A Political History of al-Andalus, New York: Routledge Klandermans, Bert & Staggenborg, Suzanne (2002) Methods of Social Movement Research, Minneapolis: University of Minnesota Lynch, Hannah.