چکیده:
در حقوق آمریکا، نقض علامت تجاری به دو طریق واقع میشود؛ مستقیم و غیرمستقیم. در نقض غیرمستقیم، شخص بدون ارتکاب عملی که مشمول نقض علامت تجاری شود، رفتاری را انجام میدهد یا در وضعیتی قرار میگیرد که حسب مورد، مسبب نقض مشارکتی (و انگیزشی) یا نیابتی میگردد. علامت تجاری، جزو نوآوریهای غیرفناورانه است و توسعهی حمایت از آن به طور مستقیم به افزایش میزان بهرهوری اقتصادی منتهی نمیگردد. افزایش حمایت از علائم تجاری در قالب توسعه ی مسئولیت ناشی از نقض آن، در صورتی مطلوب است که نوآوری فناورانه در وضعیت بهینهای قرار داشته باشد. با عنایت به وضعیت مطلوب نوآوری فناورانه در آمریکا، شناسایی چنین نهادی موجه به نظر میرسد. در مقابل، در نظام حقوقی ایران، مسئولیت غیرمستقیم ناشی از نقض علامت تجاری پیشبینی نشده و مصادیق مختلف این نوع نقض، مشمول مقررات عام مسئولیت مدنی بوده که این امر با عنایت به وضعیت کمتر مطلوب نوآوری فناورانه در ایران از وجه منطقی برخوردار است. هدف از تحقیق حاضر، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تحلیل اقتصادی شامل اثباتی و هنجاری، بررسی مسئولیت نقض غیرمستقیم علامت تجاری از منظر آثار آن در حوزهی فناوری است. وضعیت آمریکا به لحاظ فناوری، شناسایی و اعمال چنین مسئولیتی را با توجه به ارکان آن، موجه جلوه میکند اما با عنایت به وضعیت نوآوری فناورانه در ایران و با لحاظ جمیع شرایط از جمله، مقررات بینالمللی، وضعیت سیاسی- اقتصادی ایران در عرصهی بینالمللی، عدم شناسایی نهاد مسئولیت غیرمستقیم ناشی از نقض علامت تجاری و اتکا به مقرات عمومی مسئولیت مدنی در این زمنیه، توجیه شده و توصیه میگردد.
خلاصه ماشینی:
وضعيت آمريکا به لحاظ فناوري، شناسايي و اعمال چنين مسـئوليتي را بـا توجه به ارکان آن ، موجه جلوه ميکند اما با عنايت به وضعيت نوآوري فناورانه در ايـران و بـا لحـاظ جميـع شرايط از جمله ، مقررات بين المللي، وضعيت سياسي- اقتصادي ايران در عرصه ي بين المللي، عـدم شناسـايي نهاد مسئوليت غيرمستقيم ناشي از نقض علامت تجاري و اتکـا بـه مقـرات عمـومي مسـئوليت مـدني در ايـن زمنيه ، توجيه شده و توصيه ميگردد.
با اين تحليل ، قطع نظر از مباني حقوقي مسـئوليت غيـرمسـتقيم نقـض علامت تجاري، شناسايي چنين مسئوليتي، همسو با وضعيت تجاري- اقتصادي و فناورانـه ي آمريکـا است و بهتر ميتواند حقوق متعلـق بـه ايـن کشـور را در روابـط تجـاري بـين المللـي نيـز تضـمين و حراست کند.
( ,see: Landes and Posner 1987: 265-309, Dinwoodie and Janis, 2008:66,.
اجراي قواعد مسئوليت غيرمستقيم نقض علامت تجاري در آمريکـا اصـولا بـه تقويـت مبنـاي عـدم گمراهي مصرف کننده و کاهش هزينه هاي او در بازار منتهي ميشود و بـر همـين پايـه قابـل تفسـير است ، اما در حقوق ايران ، اين امر، به عنوان يک اصـل اولـي، موجـب توسـعه ي حقـوق انحصـاري 1 صاحب علامت شده و در نتيجه ، تفسير ساير مسائل مرتبط نيز بر اين مبنا استوار ميگردد.
, ( in persian) [6] Haji Nouri, Gholamreza, (2012) The role of fault in civil liability arising from causation, Quarterly Journal of the Faculty of Law and Political Science, Volume 42, Number 3.
"Fundamentals of Trademark Protection from the Perspective of Consumer Search Cost Theory", Legal Research, Volume 17, Number 68.