چکیده:
فناورینانو با ابداع و بکارگیری راهکارهایی از قبیل حذف یا پاکسازی آلایندههای موجود در آب، خاک و هوا و سایر عناصرطبیعی، نقش مهمی درکاهش مصرف موادخام، پیشگیری و رفع آلودگیهای زیستمحیطی، حفظ منابعطبیعی و محیطزیست دارد. البته خطرات احتمالی تعدادی از نانومواد مهندسیشده برروی سلامت انسان ومحیطزیست میتواند زمینهای برای تخریب یا آلودگی محیطزیست نیز به دنبال داشته باشد. معاهدات و اصول کلی بینالملل، محدودیتها و مقرراتی را بطور ضمنی برای کاربرد فناورینانو توسط کشورها مشخص کرده است. مساله این تحقیق، کاربرد فناورینانو از منظر حقوق بینالملل محیطزیست است که با هدف تبیین مقررات حقوقی بینالمللی در استفاده از این فناوری انجام شده است. نوشتار پیش رو که به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده، درصدد پاسخ به این سوال است که با توجه به آثار بکارگیری فناورینانو بر محیطزیست، این امراز منظر حقوق بینالملل محیطزیست چه جایگاهی داشته و چه قواعدی برآن حاکم است؟ لذا ضمن اثبات تاثیرات زیاد فناورینانو در توسعه حقوق محیطزیست، در نهایت به این نتیجه رسیده است که علیرغم اهمیت فناورینانو و تاثیرات آن در توسعه حقوق بینالملل محیطزیست، چارچوب حقوقی الزامآورخاصی برای آن درسطح بینالملل وجود ندارد و درواقع قوانین ومعاهداتبینالمللی موجود در حوزه حقوق محیطزیست، فاقد ضمانت اجرایی کافی هستند.
خلاصه ماشینی:
Matsura تدینی و کازرونی در مطالعه «کاربردهای نظامی فناوری نانو از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه» با اشاره به کاربرد این فناوری در توسعه ادوات نظامی، عنوان داشتهاند که تلاشهایی در عرصه بینالملل در حال انجام است که رشته معکوس به نام نانوفناوری معکوس ایجاد شود تا درصد استفاده مخاطرهآمیز این فناوری را کاهش دهد و معاهدات وکنوانسیونهای بینالمللی برای کاهش خطرات زیستی استفاده از فناوری نانو نیز در عرصه نظامی منعقد شده است (Tadayoni and Kazerouni, 2016).
3-3-1- فناوری نانو/نانومواد درمعاهدات بینالمللی زیستمحیطی معاهدات بینالمللی در حوزه محیط زیست، هر کدام درصدد کنترل بخش خاصی از مخاطرات این حوزه بسته شدهاند که در ادامه به اهم آنها پرداخته میشود اما «بدنه قابل توجهی از حقوق بینالملل محیط زیست درحال حاضر به دنبال آن است که مواد خطرناک را تنظیم (مقرر) کند.
3-3-1-6- کنوانسیون لوگانو 2 1993 این کنوانسیون کلیه فعالیتهای خطرناک ازجمله فعالیتهای مربوط به فناوری نانو که ممکن است سبب ایجاد خسارت زیستمحیطی شود را تحت شمول قرار میدهد اگرچه به صورت صریح به موضوع فناوری نانو یا نانومواد اشاره نکرده است اما از آنجایی که صنعت نانو ذاتا Aarhus Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-making and Access to Justice in Environmental Matters Lugano Convention) Convention on Civil Liability for Damage Resulting from Activities Dangerous to the Environment) خطرناک است و به ویژگیهای ماده خطرناک از جمله سمی بودن و قابل اشتعال بودن اشاره کرده لذا میتوان در مورد نانومواد نیزبه آن استناد کرد.