چکیده:
نقاشی قهوهخانهای سبکی از نقاشی است که از سوی نقاشان مکتبندیده آغاز شد. از ویژگیهای شاخص هنرهای نقاشی قهوهخانهای حضور زنان در این تصاویر است که کمتر به آن پرداخته شده است. زنان در این نقاشی جایگاه کمتری داشته و تاکنون مورد پژوهش قرار نگرفتهاند. هدف از این پژوهش مطالعه ویژگی نقش زنان و حضور آنان در نقاشیهای قهوهخانهای در آثار حسین قوللرآقاسی است. در این زمینه، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سؤالات است: ویژگیهای بصری زنان در این تصاویر چگونه است ؟ روش این تحقیق از نوع تحلیلی بوده و روش جمعآوری اطلاعات از نوع کتابخانهای است. نتایج یافتهها حاکی از آن است که زنان بهمثابة عنصری پویا در نقاشیهای قوللرآقاسی حضور داشته و با پوشش اسلامیـ ایرانی در ترکیببندی آثار از جایگاه والایی برخوردار بودهاند. در آثار قوللرآقاسی، زن بیشتر در گونههای حماسی مورد توجه قرار گرفته است. زنان در آثار او به شکل پهلوانی و مردانه و با حفظ هویت زنانه به تصویر کشیده شدهاند. زنان در داستانهای شاهنامه کمتر نقشهای اصلی را برعهده دارند و بیشتر نقش مکمل مردان را ایفا میکنند، اما این بدینمعنا نیست که آنها هیچگاه تأثیری اساسی بر روند داستانها نمیگذارند. درواقع، آنها در تکمیل قهرمانپروری نقش مردان به کار رفتهاند. مهمترین ویژگیهای این زنان خردمندی، فرزانگی و حکمت است. در این مقاله، نتیجه گرفته میشود که قوللرآقاسی با استفاده از نشانههای تصویری برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطب در آثاری که شخصیت اصلی آن را زنان تشکیل دادهاند تلاش کرده است با استفاده از این نشانهها نگاه گفتمانی متفاوتی را در معنای تصویری آثار خود در نقش این زنان به تصور بکشد.
Abstract: the coffee painting is a style of painting that began by the painters of the school . one of the characteristics of the coffee painting arts is the presence of women in these pictures . women have less position in this painting and have not been studied so far . the purpose of this study is to study the characteristics of women and their presence in the coffee plantations of house in hossein and agassi . in this regard , the present study seeks to answer these questions : how is the visual characteristics of women in these pictures ? the method of this research is analytical and data collection method is library type . the results indicate that women as a dynamic element in agassi 's paintings are present and have a high place with islamic - iranian coverage in the composition of works . in his works , women are more considered in epic forms , women in his works are depicted as heroic and masculine , while preserving women 's identity . in shahnameh , women play the main roles and play the most important role of men , but this does not mean that they have never had a significant impact on the process of playing the role of men . these women are wisdom , wisdom , wisdom . in this paper , it is concluded that using visual cues to influence the audience in the works the main character of women have formed . to use these symbols to visualize a different discourse in the meaning of their works on the role of these women .
خلاصه ماشینی:
در این مقاله ، نتیجه گرفته می شـود کـه قوللرآقاسـی بـا استفاده از نشانه های تصویری برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطب در آثاری که شخصیت اصـلی آن را زنـان تشـکیل داده اند تلاش کرده است با استفاده از این نشانه ها نگاه گفتمانی متفاوتی را در معنای تصویری آثار خود در نقـش این زنان به تصور بکشد.
مقـالاتی ذیل نیز در همین زمینه نگاشته شده است : «بررسی تأثیر نقاشی های قهوه خانه ای با موضـوعات مذهبی بر روی باورهای عامـۀ مـردم » حسـین آبـادی و مرضـیه محمـدپـور (١٣٩٤)، «مطالعـۀ تطبیقی روایت پردازی دینـی در نقاشـی هـای قهـوه خانـه ای و گوتیـگ » نوشـتۀ حکـیم و دادور (١٣٩٦)، «تبیین نقش تأثیرگذار قهوه خانه در جریان شکل گیری نقـاش قهـوه خانـه ای » نوشـتۀ زارعی و شـاملو و تقـی حمیـدی مـنش (١٣٩٧)، «بررسـی تحلیلـی عناصـر تزئینـی در نقاشـی قهوه خانه ای با تأکید بر آثار حسین قوللرآقاسی » نوشتۀ بهاری (١٣٩٤)، «نقـش خیـر و شـر در شخصیت های آثار حسین قوللرآقاسـی » نوشـتۀ گروئیـان و ضـرغام (١٣٩٢)، «نقـالی و نقاشـی قهوه خانه ای چگونگی شکل گیری و تعامل » نوشتۀ تقوی (١٣٩٠) از متن تا تصویر: نشانه شناسی صورت و معنا در نقاشی قهوه خانه ای، رزم رستم و اسفندیار اثر مدبر.
همچنین با رواج روزافزون نقالی و شاهنامه خوانی و کـلام گرم و گیرای نقالان ، در قهوه خانـه هـا در ایـن عهـد نقاشـانی بـا همـان روحیـه ، چـون حسـین قوللرآقاسی که از بین تودٔە مردم برخاسته بود، توانست بـا بهـره گیـری از موضـوعات شـاهنامه ، دلاوری ها و حماسه خواهی های اصل ایران را به شیوه ای ترسیم کنـد کـه هـم کمتـرین بهـره از عناصر فرهنگی در کارش دیده شود و هم با رعایت اصـول نقاشـی سـنتی ایـران ، کـه بیشـتر از خیال خود برای نقاشی بهره می گرفتند، به ترسیم دلاورانی چون رسـتم و سـهراب ، جنـگ بـانو گشسب و سهراب و...