چکیده:
مقاله پیش رو به تبیین کارکردهای وجود انسان کامل که مصداق اتم آن اهل بیت(ع) هستند پرداخته است. ائمه اطهار(ع) همان طور که در عالم هستی جایگاه بلندی دارند، در مقام واسطه فیض بودن نیز مقام بالایی دارند و به سبب وجود بلند آنهاست که فیض خداوند متعال در بخش تکوین و تشریع به سبب معیت و همراهی با جهان ماسوی الله به بشریت می رسد. معیت و همراهی گاهی درباره خداوند متعال به کار می رود که به سه قسم معیت قیومی، رحیمی و معیت قمری تقسیم می شود و گاهی معیت درباره اهل بیت(ع) که دارای وجود امکانی، و مجرای فیض الهی هستند استفاده میشود که به سه گونه معیت قیومی ظلّی، معیت رحیمی ظلّی و معیت قهری ظلّی قابل تقسیم است. یکی از توجهات اهل بیت(ع) به شیعیان همراهی در حل مشکلات و یاری رساندن به آنان در موقعی تهای بحرانی است که به چند نمونه از آن اشاره می شود.
تتناول هذه المقالة أعمال الإنسان الکامل وأروع مصداق للإنسان الکامل هم آل البیت (علیهم السلام). فکما کان للأئمة الأطهار (علیهم السلام) وجودهم الطیب ومنزلتهم السامیة فی عالم الوجود فإن لهم مقاما ومکانة رفیعة من الفیض الإلهی، وبفضل وجودهم الکریم باعتبارهم فیض الله فی عالم التکوین والتشریع بسبب معیتهم ومصاحبتهم لعالم ما سوی الله فإن فیضهم لا محالة یصل عالم البشریة. وقد یستعمل مصطلح المعیة والمصاحبة بالنسبة إلی الله سبحانه وهو علی ثلاثة أنواع: المعیة القیومیة والرحیمیة والقهریة، وفی بعض الأحیان تستعمل المعیة بالنسبة إلی آل البیت (علیهم السلام) الذین یملکون وجودا مکانیا وهم مجری الفیض الإلهی، وهذا بدوره ینقسم إلی ثلاثة أنواع أیضا: المعیة القیومیة الظلیة والمعیة الرحیمیة الظلیة والمعیة القهریة الطلیة. ومن بین اهتمامات آل البیت (علیهم السلام) بشیعتهم مصاحبتهم لحل مشکلاتهم وإعانتهم فی وقت الأزمات، وسنشیر فی هذه المقالة إلی بعض نماذج تلک الاهتمامات.
This article explains the functions of the existence of perfect man, whose most complete examples are the Ahl al-Bayt (AS). The Imams (AS), just as they enjoy high positions in the universe, get benefit of high ranks as the mediators of grace due to their high existence that the grace of God Almighty reaches human beings in the creation and legislation due to the companionship with the material world. Ma’iyyat is sometimes used for God Almighty and is divided into three types of ghayyūmī, rahīmī, and ghahrī. Sometimes, ma’iyyat is used for the Ahl al-Bayt (AS) who have the possibility of existence and are the channel of the divine grace. It is divided into three categories of ma’iyyat ghayyūmī zillī, ma’iyyat rahīmī zillī, and ma’iyyat ghahrī zillī. One of the attentions of the Ahl al-Bayt (AS) to Shiites is to solve their problems and help them in critical situations. Some examples are mentioned in this article.
خلاصه ماشینی:
ائمه اطهار: همانطور که در عالم هستی جایگاه بلندی دارند، در مقام واسطه فیض بودن نیز مقام بالایی دارند و به سبب وجود بلند آنهاست که فیض خداوند متعال در بخش تکوین و تشریع به سبب معیت و همراهی با جهان ماسویالله به بشریت میرسد.
مقام وجودی اهل بیت: نيز از فرشتگان و ملائکه مقرب الهی بالاتر است؛ زیرا بر اساس روایت «لایقاس بهم احد» (ابن بابويه، 1385ق، ج2، ص320) ـ که بیانگر نفی مقایسه است ـ این نفی شامل تمامی موجودات حتی ملائکه ميشود (جوادی آملی، 1384، ص271) بنابراین همچنان كه در مسئله نبوت، مقايسه كردن افراد ديگر با پيغمبر غلط است، در امر خلافت و امامت نيز با وجود افرادى در اين سطح، سخن از ديگران و برتری آنها بيهوده است (مطهرى، 1395، ج4، ص848- 849)؛ ازاینرو انسان کاملْ داراي برترين مرتبه فيض خداست و واسطه فیض خدا و عالیترین مرتبه انسان كامل، امامت است و عرفا به آن نظر دارند.
این به واسطه حضور و وجود پیامبر عظیمالشأن و اهل بیت: و همراهی آنان با جهان هستی است که فیض به جهان میرسد.
عنایات ویژه اهل بیت: به مؤمنان، به سبب مقام بلندی است که نزد خداوند متعال دارند؛ همچنانکه امام باقر7 در حدیث قرب نوافل ميفرمايد: هنگامی که پیامبر9 به معراج رفت، گفت: پروردگارا، حال مؤمن نزد تو چگونه است؟ خدا فرمود: ای محمد، هرکه به یکی از دوستانم اهانت کند، آشکارا به جنگ من آمده است و من به یاری دوستانم از هر چیز شتابانترم.