چکیده:
یکی از آثار مهم حماسی به زبان فارسی، برزونامۀ شمسالدین محمد کوسج است. شاعر در این منظومه به شرح رویدادهای مربوط به برزو فرزند سهراب و اطرافیان او پرداخته است. اگرچه نگاه غالب در بروزنامه حماسی است، بازتاب ویژگیهای عاطفی که با ادبیات غنایی گره خورده است، به روشنی دیده میشود. از اینرو، در مقالۀ حاضر، مهمترین مؤلفههای غنایی برزونامه با استناد به منابع کتابخانهای و روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد کوسج با استفاده از مضامینی؛ همچون: مدح و ستایش، هجو و نکوهش، پیوندهای عاشقانه، توصیف، دنیاستیزی، گلایه و بثالشکوی، نیایش و مناجات، تقاضا و درخواست، بیان احوال شخصی، سوگند خوردن و مفاخره، ضمن خلق اثری حماسی- غنایی، به تشریح دقیقتر درونیهای شخصیتهای داستان پرداخته و به جریان روایت پویایی ویژهای بخشیده است. همچنین، به نظر میرسد خشونت ماهوی متون حماسی با بهرهگیری از مؤلفههای غنایی به نرمی و ملایمت گراییده و به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.
One of the most important epic works in Persian is Shamsuddin Mohammad Kowsaj's dictionary. In this poem, the poet describes events related to Borzoo's son Sohrab and his entourage. Although dominant in the epic newsletter, the reflection of the emotional traits associated with a rich literature is clearly seen. Therefore, in the present paper, the most important components of the Lyric of the vocabulary are investigated by reference to the library resources and the descriptive-analytical method. The research results show that Kowsaj uses themes such as: praise, humor, blasphemy, romantic bonds, descriptions, worldliness, grief and prayer, prayer and demand, personal expression, swearing and mockery, while creating an Epic- Lyric work has elaborated on the intricacies of the characters in the story and given a special dynamical narrative flow. Also, the inherent violence of the epic texts seems to have been mildly tempered by the use of rich components and has been significantly reduced.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحقیق نشان میدهد کوسج با استفاده از مضامینی؛ همچون: مدح و ستایش، هجو و نکوهش، پیوندهای عاشقانه، توصیف، دنیاستیزی، گلایه و بثالشکوی، نیایش و مناجات، تقاضا و درخواست، بیان احوال شخصی، سوگند خوردن و مفاخره، ضمن خلق اثری حماسی- غنایی، به تشریح دقیقتر درونیهای شخصیتهای داستان پرداخته و به جریان روایت پویایی ویژهای بخشیده است.
مبانی نظری تحقیق غنا، ادبیات غنایی، شعر غنایی فارسی: غنا در لغت به معنای آواز خوش، سرود و نغمه است و در اصطلاح به نثر یا شعری گفته میشود که بیانگر عواطف و احساسات شخصی شاعر یا نویسنده شده است.
مثلاً هنگامی که یکی از زیردستان افراسیاب، از شاه تورانی به عنوان جهاندار یاد میکند، برزو با خشمناکی این شیوۀ بیان را نکوهش میکند و میگوید: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در بخش دیگری از داستان، شاهد هجویۀ افراسیاب در حق کیخسرو هستیم.
برای مثال هنگامی که برزو به نبرد با گیو میرود، سلاحهایی که کوسج در شعر ذیل به آنها اشاره کرده است، به طور ناخودآگاه به ذهن شنونده متبادر میشود و در نتیجه، روایتی جذابتر از داستان ارائه میگردد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} 5.
این مؤلفۀ غنایی نیز، دقیقاً در جهت ارائۀ چهرهای واقعگرا از شخصیتهای اسطورهای و پهلوانی به کار گرفته شده است: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در بخش دیگری، وقتی رستم به نبرد با دشمن میرود، زال که نگران و دلآشوب است، با خداوند خود نیایش میکند و خواستار پیروزی و در امانماندن فرزندش میشود.