چکیده:
آیندهنگاری تلاش دارد با رویکردی نظاممند، منطقی، مشارکتی و با مدیریت جامع و راهبردیِ منابع و ظرفیتها با نگاه رو به آینده و با اتکاء به سه رکن آیندهپژوهی، سیاستگذاری و برنامهریزی راهبردی، سازمان، جامعه و کشور را به سوی چشمانداز و آیندهی مطلوب سوق دهد. بررسی پژوهشهای انجام شده در این حوزهی علمی جهت دستیابی به درکی نظاممند از فعالیتهای پژوهشی صورت گرفته با هدف مدیریت و هدایت بهینهی پژوهشهای آتی در حوزهی آیندهنگاری و آیندهنگاری راهبردی برای مدیران پژوهشی و پژوهشگران بسیار حیاتی است. مرور ادبیات پژوهشی علمسنجی از اهمیت و ضرورت علمسنجی در حوزههای مختلف علمی سخن میگوید، بر این اساس مطالعه و بررسی شبکهی مفهومی پژوهش حوزهی آیندهنگاری و آیندهنگاری راهبردی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعهی علمسنجی از تعداد 1733 مقالهی مستخرج از پایگاه داده ScienceDirect به عنوان دادههای ورودی نرمافزار وی او اس ویوئر استفاده میکند تا نقشهی دانشی و شبکه مفهومی پژوهش و همواژگانی پژوهشهای آیندهنگاری و آیندهنگاری راهبردی و روند تولیدات پژوهشی این حوزه را بررسی و تحلیل نماید. نتایج نشان میدهند علاوه بر هماستنادی بالای بین آیندهنگاری و آیندهنگاری راهبردی، 10 واژه کلیدی در بازهی زمانی 1996 تا سال2020 بیشترین حجم استناد و بکارگیری را داشتهاند. روش پژوهش علمسنجی از طریق تجزیه و تحلیل هم استنادی، به طور موثر موضوعات و زمینههای تحقیقاتی، پژوهشگران و کلیدواژگان را در قالب خوشههایی بررسی میکند که نتایج آن میتواند جهت هدایت تحقیقات آینده مورد توجه مدیران و پژوهشگران قرار گیرد. این مطالعهی علمسنجی درک گستردهای از وضعیت پژوهشهای انجام شده در حوزهی آیندهنگاری راهبردی فراهم میکند.
Foresight field tries to take the organization, society and country towards its vision and preferred futures, by use of systematic, logical, participatory approach and relying on comprehensive and strategic management of resources and capacities having a forward looking to the future, based on three pillars including futures studies, policy-making and strategic planning. Review of researches conducted in this field is crucial for managers and researchers to achieve a systematic understanding of research activities to optimize management of future researches in the foresight and strategic foresight field. A review in Scientometrics literature emphasizes on the importance and necessity of Scientometrics in various scientific fields. Accordingly, the study of the conceptual network of researches in foresight and strategic foresight is also of a great importance. This Scientometrics study includes 1733 articles extracted from ScienceDirect database as input data of VOSviewer software to analyze the knowledge map and conceptual research network of strategic foresight and foresight researches and the trend of research products. The results show high co-citations between foresight and strategic foresight, and 10 keywords as the frequent cited and referred keywords in papers published in 1996 to 2020. Scientometrics research through citation analysis, effectively examines research topics and fields, researchers and keywords in the form of clusters whose results can be considered by managers and researchers for better management of future researches in this field. To take. This Scientometrics study provides a broad understanding of the status que of researches in the field of strategic foresight
خلاصه ماشینی:
اين مطالعه ي علم سنجي از تعداد ١٧٣٣ مقاله ي مستخرج از پايگاه داده Science Direct به عنوان داده هاي ورودي نرم افزار وي او اس ويوئر استفاده ميکند تا نقشه ي دانشي و شبکه مفهومي پژوهش و هم واژگاني پژوهش هاي آينده نگاري و آينده نگاري راهبردي و روند توليدات پژوهشي اين حوزه را بررسي و تحليل نمايد.
روش پژوهش علم سنجي از طريق تجزيه و تحليل هم استنادي، به طور موثر موضوعات و زمينه هاي تحقيقاتي، پژوهشگران و کليدواژگان را در قالب خوشه هايي بررسي ميکند که نتايج آن ميتواند جهت هدايت تحقيقات آينده مورد توجه مديران و پژوهش گران قرار گيرد.
Averil Horton دانشي آينده نگاريراهبردي با بررسي و مطالعه ي علم سنجي کدامند؟ سير مطالعات و توزيع پژوهش مطالعات آينده نگاري و آينده نگاري راهبردي در بستر زمان چيست ؟ مباني نظري و پيشينه هاي پژوهش آينده نگاري آينده نگاري يک فرآيند مشتمل بر تلاش نظام مند با نگاه بلندمدت به علم ، فناوري ، اقتصاد و جامعه است و تمرکز محوري آن شناسايي زمينه هايي است که بيشترين منافع اقتصادي و اجتماعي را براي جامعه مورد توجه قراردهد (١٩٩٥ ,Martin).
Technological Forecasting and Social Change ارتباط محيط و مسيرهاي پيش رو را براي رسيدن به آينده هاي ممکن ، باورپذير، محتمل و مرجح شکل ميدهد تا سازمان با توجه به ابزارهاي در اختيار آمادگي بيشتري براي دستيابي به اهداف بلند مدت خود کسب کند.
C. (2017) The nature of strategic foresight research: A systematic literature review, echnological Forecasting and Social Change, 116: 87-97.