چکیده:
در سالهای اخیر گروهها و فرقههای تروریستی زیادی در سرزمینهای اسلامی شکل گرفتهاند. ظهور گروه های تکفیری سلفی بعنوان بازیگرانی غیر رسمی،بر ابهام در آینده منطقه غرب اسیا که گروهک تروریستی داعش از مهم ترین تحولات اخیر در منطقه به شمار می رود. ظهور این گروه نشانگر آغاز مرحله جدیدی از سلفی گرایی رادیکال با اندیشه های ابن تیمیه و سیدقطب در جهان است. قدرت یابی این گروه در چند ماه اخیر در حدی بوده که توانسته به عنوان کنشگر غیردولتی فعال در صحنه عراق ظاهر گردد. هدف اصلی ما در این نوشتار که از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است به دنبال پاسخ به چگونگی شکل گیری گروه های تکفیری در غرب آسیا است؟ در پاسخ دریافتیم که غرب و به ویژه آمریکا برای مدیریت این بی ثباتی و استخراج منافع خود، از راهبردهای متنوع و متعددی بهره گرفته است که از آن جمله می توان به راهبرد آشوب سازنده اشاره نمود.
Saeed Jahangiri[1] Naser garusi[2] Esmaeel bayat[3] Ferid Esmaeily[4] Abstract In recent years, many terrorist groups and sects have been formed in Islamic lands. The emergence of Salafi takfiri groups as informal actors casts doubt on the future of the West Asian region, where the ISIS terrorist group is one of the most important recent phenomenon in the region. The emergence of this group marks the beginning of a new phase of radical Salafism with the ideas of Ibn Taymiyyah and Sayyid Qutb in the world. The group has gained so much power in recent months that it has emerged as an active non-governmental activist in Iraq. Our main purpose in this article, which uses a descriptive-analytical method, is to answer the question: How Takfiri groups are formed in West Asia? In response, we found that the West, and especially the United States, has used a variety of strategies, including the strategy of constructive unrest, to manage this instability and pursue its interests [1] Ph.D. in Political Science, Iran, Law School, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran, Saeedjahangiri61@yahoo.com [2] Faculty Member of Payame Noor University, Alborz Province, Iran, Naser.garusi@yahoo.com [3] Ph.D. in Political Science, Iran, Law School, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran, bayatesm@gmail.com [4] Ph.D. in Political Science, Iran, Law School, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran, saeedi.farid@gmail.com
خلاصه ماشینی:
در جریان شکلگیری این بحران، عواملی نظیر تنفر مردم از آمریکا به دلیل حمایت از اسرائیل، حادثه 11 سپتامبر در تاریخ 2001، حمله آمریکا به کشورهای خاورمیانه و مقاومت اسلامگرایان رادیکال در مقابل این حوادث، محبوب شدن اسلامگرایی افراطی را نزد پارهای از آحاد و اقشار جامعه سوریه، موجب شد (آجورلو، 1391: 61)؛ از دیگر عوامل شکلگیری چنین بحرانی میتوان به مشکلات اقتصادی سوریه اشاره کرد؛ سوریه از لحاظ اقتصادی در رده کشورهای فقیر جهان محسوب میشود؛ البته سازمان ملل در راستای بهبود اوضاع اقتصادی سوریه، اصلاحاتی را انجام داده است؛ بشار اسد نیز در اوایل زمامداری خود برای حل مشکلات معیشتی و رفاهی مردم، بسیار وعده داد؛ ولی این وعدهها با توجه به مشکلات عمیق ساختاری در این کشور،محقق نشدند و هر روز، شکاف طبقاتی و آمار بیکاری میان مردم سوریه تشدید شد.
(نوریس و دیگری، 1388: 181) تاثیر فرهنگ سیاسی در شکلگیری داعش از جمله مناطقی که امروزه جریان تکفیری و سلفی به صورت فعال درحوادث سیاسی آن نقش آفرینی میکند، کشورهای عراق و سوریه است.
(غفاری هشجین و دیگری، 1393: 107-105) دیدگاه خلافت و جهاد در فرهنگ سیاسی جریانهای تکفیری از مصادیق احیای خلافت توسط داعش میتوان به خواندن خطبه در مسجد جامع موصل توسط ابوبکر البغدادی با برخورداری از تحصیلات عالیه و در نتیجه اشراف بر تاریخ فکر در جهان اسلام و بهرهگیری از قاطعیت و خشونت فراوان برای برقراری خلافت خویش، نشانگر آغاز عصر جدیدی در سیر تاریخ سلفیگرایی در تمدن اسلامی است.