چکیده:
زمینه و هدف: مبارزه با فساد ضامن تحقق حقوق شهروندی و حکمرانی مطلوب است. الگوی حکمرانی مطلوب میتواند نظریهای نوین در پاسخگویی به تأمین و تضمین حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مطالبات جمعی واقع شود. هدف از این مقاله، تحلیل ارتباط بین حقوق شهروندی و مبارزه با فساد در پرتو شاخصههای حکمرانی مطلوب میباشد.روش: این پژوهش از نظر هدف بنیادی، از نظر ماهیت توصیفی و از نظر شیوه گردآوری مطالب، کتابخانهای میباشد. یافتهها: ایجاد نظام پاسخگویی یکی از راههای تحقق حقوق شهروندی است. پاسخگو بودن صاحبان قدرت به شهروندان، تضمین کننده حقوق شهروندی و راهی برای مقابله با فساد است. اصل شفافیت قانون یکی از اصول مهم قانونگذاری میباشد که فقدان آن در قوانین به منزله فقدان قوانین تلقی میشود. دسترسی به اطلاعات، علاوه بر اینکه حقوق شهروندی را تضمین میکند، حکمرانی مطلوب را نیز تحقق میبخشد، در مقابله با فساد نیز موثر واقع میشود. تحقق حقوق اقتصادی و اجتماعی شهروندان، نشاندهنده حکمرانی مطلوب در جامعه و گزینهای مناسب برای مقابله با فساد میباشد.
خلاصه ماشینی:
همان گونه که ملاحظه می شود، تعاریف مزبور برای حکمرانی مطلوب عمدتاً، یا به شاخص ها و ویژگی هایی مانند پاسخ گویی، شفافیت و مشارکت اشاره دارد و یا به آثار مترتب بر این شاخص ها، مانند توسعه ، امنیت ، رفع فقر و ثبات اقتصادی، اما به عناصر و مؤلفه های حکمرانی مطلوب مانند دولت ، بخش خصوصی و جامعه ی مدنی که بسیار مهم هستند، نپرداخته است .
اهم الزامات بنیادین حکمرانی مطلوب عبارت اند از احترام به حقوق و آزادی های عمومی بشر، رعایت اصل حاکمیت قانون ، وجود فضای آزاد سیاسی ، تضمین ایجاد بستر مشارکت شهروندان در اداره امور کشور، تساهل و بردباری ، پاسخگویی در برابر شهروندان ، شفافیت عملکردی دولت و دستگاه ها و مقامات آن و به طورکلی ، تحقق نظام عدالت یا عادلانه اداری در پرتو اداره مطلوب (٢٠١٦٢٣,Petoft).
در نتیجه ، یکی از راه های تضمین حقوق شهروندی و مقابله با فساد در جامعه ، شفافیت قوانین و ابهام زدایی از قوانین است که موجب تحقق حکمرانی مطلوب نیز می -گردد.
امروزه دولت ها به منظور اداره امور جامعه با تقویت خصوصی سازی و حضور مؤثر شهروند، توسعه دموکراسی را زمینه سازی کرده و با تأکید بر ارزش های حکمرانی مطلوب ، حقوق شهروندی را برقرار و تضمین می نماید که یکی از مهم ترین این راه ها، مبارزه با فساد است .
Integrity, Transparency and Accountability in Public Administration: Recent Trends, Regional and International Developments and Emerging Issues, United Nations, Department of Economic and Social Affairs, August .