چکیده:
در نظم چندقطبی، مجموعه امنیت منطقهای خاورمیانه بهعنوان یکی از مهمترین و در عین حال پرتنشترین مجموعههای امنیتی نظام بینالملل، دو کشور ایران و عربستان به عنوان مهمترین کشورهای این مجموعه نقش بسیار زیادی در تحولات درون منطقهای ایفا میکنند. در این میان عواملی همچون: تعارضات ایدئولوژیک، رقابت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک، نگاه متفاوت به نقش آمریکا در منطقه، برداشتهای متفاوت از حاکمیت دین، قدرت و عدالت و... موجب حاکم شدن الگوی رقابت میان این دو کشور شده است. اما این الگو میتواند با توجه به متغیرهای گوناگون به الگوهای دیگری از روابط میان دو کشور تبدیل شده و پیامدهای متفاوتی بر نظم امنیتی خاورمیانه داشته باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی آیندهپژوهی روابط سیاسی ایران و عربستان و پیامدهای آن بر نظم منطقهای خاورمیانه است، سؤال این پژوهش نیز آن است که سیر تحول در الگوی رفتاری ایران و عربستان سعودی چه پیامدهایی بر این نظم خواهد داشت؟ این پژوهش یک پژوهش تحقیقی، توصیفی با رویکرد آیندهپژوهانه و با استفاده از روش سناریونویسی میباشد.
In the multipolar order of the Middle East regional security complex as one of the most important and, at the same time, the most tensional security complexes of the international system, Iran and Saudi Arabia, as the most important countries in this complex, play a huge role in developments within the region. Among these factors such as: ideological conflicts, geopolitical and geo-economic rivalry, different views of the US role in the region, different perceptions of the rule of religion, power and justice, etc. have led to the pattern of competition between the two countries. But this model can be transformed into other models of relations between the two countries due to various variables and have different consequences on the security order in the Middle East. Therefore, the purpose of this study is to investigate the future of Iran-Saudi Arabia political relations and its consequences on the Middle East regional order. The question of this study is: What will be the consequences of the evolution of the Iran-Saudi Arabia behavior pattern on this order? This research is a descriptive research with a futuristic approach and uses the script writing method.
خلاصه ماشینی:
آيندهپژوهي روابط سياسي ايران و عربستانو پيامدهاي آن بر نظم منطقهاي خاورميانه الهام رسولي ثانيآبادي 1 ابراهيم طاهري 2 سيد علي پاکزادمقدم 3 چکيده در نظم چندقطبي، مجموعه امنيت منطقهاي خاورميانه بهعنوان يکي از مهمترين و در عين حال پرتنشترين مجموعههاي امنيتي نظام بينالملل، دو کشور ايران و عربستان به عنوان مهمترين کشورهاي اين مجموعه نقش بسيار زيادي در تحولات درون منطقهاي ايفا ميکنند.
(بنگريد به: بوزان و ويور، ۱۳۸۸) بنابراين در مجموعه امنيتي خاورميانه، نوع روابط ميان اين دو بازيگر اصلي تأثير بسيار مستقيمي بر نظم منطقهاي خواهد گذاشت، نظمي که در شرايط کنوني نظمي چند قطبي و براساس الگوي توازن قدرت ميان کنشگران اصلي منطقه تعريف شده است.
بنابراين هدف اصلي پژوهش پیشرو با استفاده از روش سناريونويسي بررسي آيندهپژوهي روابط سياسي ايران و عربستان و پيامدهاي آن بر نظم منطقهاي خاورميانه است، سؤال پژوهش نيز آن است که سير تحول در الگوي رفتاري ايران و عربستان چه پيامدهايي بر اين نظم خواهد داشت؟ چارچوب نظري 1.
(Buzan and Waever, 2003, 45) از سوي ديگر ممکن است قدرتهاي منطقهاي در سطح جهاني داراي اهميت بسيار زيادي نباشند؛ اما در مناطق خود از اهميت بسيار بالايي برخوردار هستند و معمولاً هم الگوهاي محلي روابط امنيتي و هم شيوه تعامل اين الگوها را تعيين ميکنند.