چکیده:
در این مطالعه تلاش شده است تا با یک رویکرد سیستمی رفتار سیستم منابع آب در حوضه آبریز سد کوثر شبیهسازی شود. بهطورکلی با توجه به پیچیده بودن سیستم منابع آبی، یکی از بهترین ابزارهایی که بتوان از طریق آن ارتباط بین تمامی اجزای داخل یک سیستم پیچیده را بررسی کرد روش سیستم دینامیک است. سیستم دینامیک یکی از روشهایی است که بهمنظور شناسایی روابط میان سیستمهای مجزا اما در ارتباط تنگاتنگ باهم و با پویایی در رفتار، استفاده میشود. در این مطالعه پس از مدلسازی و واسنجی مدل طراحیشده، رفتار سیستم منابع آب در طول زمان موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در طی دوره شبیهسازی میزان منابع آب در دسترس روند نزولی خواهد داشت. این در حالی است که میزان تقاضای آب که بهطور مستقیم متأثر از رشد جمعیت است در حال افزایش است. اگرچه درنتیجه افزایش بارندگی تحت سناریو اول وضعیت جریان ورودی به حوضه بهبودیافته است اما افزایش تبخیر از سطح آزاد آب و افزایش جریان خروجی همچنان سیستم منابع آب را در وضعیت آسیبپذیر قرار داده است. بهطوریکه در سالهای ابتدایی علیرغم اینکه شاخص امنیت آب در وضعیت بهتری قرار دارد اما انتظار میرود در سالهای پایانی این شاخص به پایینتر از یک نیز برسد. همچنین نتایج حاکی از آن است که پایینترین شاخص امنیت آب مربوط به شرایط بدبینانه آبوهوایی (سناریو دوم) است. لذا سیاستهای مدیریت تقاضا از طریق کاهش مصرف سرانه آب و یا افزایش راندمان آبیاری و کاهش آب مصرفی در هر هکتار از محصول کشاورزی میتواند نقش بسزایی در مدیریت پایدار منابع آب داشته باشد.
Abstract In this study, we used a systemic approach to study the behavior of the water resources system in the Kowsar Dam basin.Generally, due to the complexity of the water system, one of the best tools for understanding the relationship between all components within a complex system is the system dynamic. System Dynamic is one of the methods that used to facilitate the relationships between separate systems but in connection with each other along with dynamic behavior. After modeling and calibrating the model, the behavior of the water system investigated over time. The results showed that during the simulation period, the water availability would be declining. While water demand, which is directly impacted by population growth, is rising. Under optimistic weather ions (first scenario), the surface water inflow is improving, yet increasing evaporation and outflow of water causes the water supply system to be vulnerable. As the water security index is in a better situation in the early years, it is expected to reach even lower than one at the end of simulation period. The results also indicated that the lowest water security index is related to pessimistic climatic conditions (second scenario). Therefore, demand management policies can play a significant role in the sustainable management of water resources by reducing water use per capita or increasing irrigation efficiency and reducing water consumption per hectare of agricultural production.
خلاصه ماشینی:
کاهش جریان های ورودی و افزایش برداشت آب به منظور پاسخگویی به تقاضای فزاینده ، حجم ذخیره شده آب سد کوثر به عنوان یکی از سدهای مهم در حوضه آبریز زهره را تحت تأثیر قرار داده است .
با شناسایی و در نظر گرفتن حلقه های بازخوردی بین اجزای مختلف ، سیستم دینامیک میتواند یک دید و بینش کلی از سیستم های پیچیده فراهم کند و لذا به عنوان یک ابزار برای برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب مناسب میباشد (;٢٠٠٦ ,Hjorh and Bagheri ٢٠١٢ ,Simonovic ;٢٠٠٩ ,Marino &Madani ).
در سال های اخیر بررسیهای چندی از رویکرد سیستم دینامیک به منظور شبیه سازی رفتار و مدیریت منابع آب در حوضه رودخانه در سطح جهان استفاده نمودند ( Liu et ;٢٠١٣ ,Ahmad &Dawadi ;٢٠١٢ ,.
با چنین دیدگاهی، در این بررسی تلاش شده است با در نظر گرفتن شاخصی همچون شاخص امنیت آب تعادل بین تقاضا و عرضه آب را در مدل سازی سیستم آب در سطح حوضه آبریز با روش سیستم دینامیک ارزیابی شد.
جدول (٢) شاخص امنیت آب در شرایط سناریوهای مختلف (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع : یافته های تحقیق References: Findings of the research نتیجه گیری و پیشنهادها در این بررسی تلاش شده است تا با یک رویکرد سیستمی به شبیه سازی رفتار سیستم منابع آب در حوضه آبریز سد کوثر پرداخته شود.
System Dynamics Evaluation of Climate Change Adaptation Strategies for Water Resources Management in Central Iran.
A system dynamics simulation model for sustainable water resources management and agricultural development in the Volta River Basin, Ghana.