چکیده:
در این تحقیق با بررسی هیدروپولیتیک رود مرزی هیرود به مسائل بوجود آمده بین ایران و افغانستان پرداخته شده است. اهمیت تحقیق به سبب پدید آمدن چالشهایی در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روابط این دو کشور و همچنین مردمان ساکن در حاشیه مرزی بوده است. وابستگی افغانستان به آب هریرود برای تأمین نیاز آبی و برنامه های توسعه این کشور، مسبب ورود آب به ایران و چالش امنیت آبی شمال شرقی و شهرهای بزرگی نظیر مشهد شده است. این موضوع برای منطقه معضلات سیاسی نظیر مخاطرات برای امنیت ملی، منابع آبی و مشکلات اجتماعی و اقتصادی مانند مهاجرت گسترده، قاچاق، بیکاری، از بین رفتن کشاورزی و همچنین چالشهای زیستمحیطی نظیر معضل امنیت منابع آب شرب و بروز ریزگردها را به همراه داشته است. هدف اصلی در این مقاله بررسی تأثیر رودخانه مرزی هریرود بر روابط هیدروپولیتیک ایران و افغانستان می باشد که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی به این موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که روابط سیاسی ایران و افغانستان متأثر از هیدروپولیتیک هریرود می باشد. همچنین، به سبب بالادست بودن افغانستان در حوضه آبریز هریرود، تمایل به جلسات مشترک ندارد و این کشور به جبران فرصتهای از دست رفته دوران اشغال و جنگهای جهادی و داخلی اکنون به سیاستهای یک جانبه گرایانه متمایل بوده و به استفاده ابزاری از آب در قبال ایران روی آورده است.
In this study, the issues of Iran-Afghanistan have been investigated by Hydropolytics
investigation of Harirood Border River. The importance of the research has been due
to the emergence of challenges in the political, social, economic and environmental
issues of the two countries as well as the people living on the border. Afghanistan's
dependence on Harirood's water supply and development plans have caused water to
enter Iran and the challenge of northeastern water security and major cities such as
Mashhad. This has led to political problems in the region, such as threats to national
security, water resources, and socio-economic problems such as widespread migration,
trafficking, unemployment, agricultural degradation, and environmental challenges
such as the problem of drinking water security and the occurrence of downpours. The
main purpose of this paper is to investigate the impact of the Harirood River on Iran-
Afghanistan Hydropolytics relations. The results show that the political relations
between Iran and Afghanistan are influenced by the hydrophilic nature of Harirood.
Also, due to Afghanistan being upstream in the Harirood catchment, it does not want
to hold joint meetings and it has now tended to unilaterally pursue unilateral policies to
compensate for lost opportunities during the occupation and jihadist and civil wars and
to use water as a tool against Iran it's over.
خلاصه ماشینی:
وابستگي افغانستان به آب هريرود براي تأمين نياز آبي و برنامه هاي توسعه اين کشور، مسبب کاهش ورود آب به ايران و چالش امنيت آبي در شمال شرق و شهرهاي بزرگي نظير مشهد شده است .
هدف اصلي در اين مقاله بررسي تأثير رودخانه مرزي هريرود بر روابط هيدروپوليتيک ايران و افغانستان مي باشد که با روش توصيفي - تحليلي و با استفاده از منابع کتابخانه اي و سايتهاي اينترنتي به اين موضوع پرداخته است .
همچنين ، به سبب بالادست بودن افغانستان در حوضه آبريز هريرود، تمايل به جلسات مشترک ندارد و اين کشور به جبران فرصت هاي از دست رفته دوران اشغال و جنگ هاي جهادي و داخلي اکنون به سياست هاي يک جانبه گرايانه متمايل بوده و به استفاده ابزاري از آب در قبال ايران روي آورده است .
, 2014 : 137 معرفي محدوده مورد مطالعه رودخانه هريرود يکي از رودخانه هاي بين المللي است که در مرز مشترک سه کشور ايران ، افغانستان و ترکمنستان واقع شده است .
اين سد بر روي رودخانه هريرود احداث شده است اين رود از کوه هاي مرکز افغانستان سرچشمه مي گيرد و پس از عبور از شهر هرات بخشي از مرز ايران و افغانستان را و همچنين حدود ١١٢ کيلومتر از مرز ايران و ترکمنستان را نيز تشکيل مي دهد( : ٢٠٠٥ ,Kaviyanirad ٣٥).
٣) مهمترين نکته درباره سد دوستي آن است که اين سد بر روي رودخانه اي احداث شده که سرچشمه آن در هيچ کدام از دو کشور ايران و ترکمنستان قرار ندارد.