چکیده:
در کلان شهر تهران، مدیریت بازیافت پسماند شهری با تولید روزانه بیش از 6500 تن شامل 42% پسماند خشک، حائز اهمیت میباشد. یکی از مراکز خدمت رسانی جلب مشارکتهای مردمی و تبلور عینی اجرای تفکیک پسماند خشک در جهت حفظ محیط زیست و اهداف توسعه پایدار، غرفه بازیافت است. در این پژوهش استفاده از نظرات صاحب نظران با هدف مدلسازی معیارهای موثر مکانیابی غرفه بازیافت شهر تهران با رویکرد اثر بخشی و کارایی آن مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. به دلیل خصیصه فضایی مکانیابی و به خاطر ویژگی عدم قطعیت ذاتی مسائل شهری، جهت مشخص نمودن پارامترهای موثر بر مکان گزینی غرفه بازیافت از روش دلفی فازی و برای تعیین وزن معیارها و زیر معیارها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد 5 معیار اصلی و 16 زیر معیار از شاخصهای بارز محسوب میشوند و معیارهای «مرکزیت»، «کارایی و همپوشانی»، «عوامل و ویژگیهای بومی»، «سازگاری» و «ناسازگاری» و زیر معیارهای «تراکم جمعیت»، «قابلیت دسترسی»، «پتانسیل اقتصادی غرفه»، «مشارکت مردمی» و «عدم همجواری با مراکز نظامی و امنیتی» به ترتیب در الویتهای اول تا پنجم مولفههای موثر در مدل مکانیابی غرفه بازیافت پسماند خشک شهر تهران میباشند.
In the metropolis of Tehran, municipal waste recycling management with produce more than
6500 tonnes per day, consisting of 42% of dry waste, is important. One of the centers
pertaining to waste separation is recycling booth. An attempt is made in the present article to
use the view points of the concerned experts with the aim of the modeling the criterions
affecting the location of recycling booth through effectiveness and usefulness approach. The
method used in the article is analytical -descriptive. Due to the spatial characteristic of
locating process, and the Inherent uncertainty of urban issues, in order to determine the
parameters affecting the location of recycling booth Fuzzy Delphi method, and to calculate
weight of criteria, the Fuzzy Analytic Hierarchy Process is used. The results indicate that five
main criteria and 16 sub-criteria are considered as prominent characteristic, such criteria like
“centrality”, “efficiency and overlap”, “native characteristics and factors”, “adoptability”,
“inadaptability”, and sub-criteria like “population density”, “accessibility”, “economic
Potential of the booth”, “public participation” and “lack of neighborhood with military and
security centers” are considered as the first to fifth priorities of components effective in the
model of locating recycling booth in Tehran city.
خلاصه ماشینی:
1. Defuzzyfication ٣٣٣ جدول ٣- معيارهاي موثر بر مکانيابي غرفه بازيافت -تکنيک دلفي فازي ارزش فازي هر يک از طيف پرسشنامه تعداد سوالات زير معيار خبرگان (B) U M L 1 قابليت دسترسي 80/00 0/82 1 0/89 0/5 35 4 28 3 1 2 تراکم جمعيت 82/86 0/77 1 0/89 0/3 35 4 29 1 1 3 پتانسيل اقتصادي غرفه 3 31 88/57 0/75 1 0/86 0/3 35 1 4 پتانسيل توليد پسماند خشک 82/86 0/76 1 0/87 0/3 35 3 29 1 2 2 ٥ فاصله غرفه هاي بازيافت از يکديگر 82/86 0/82 1 0/89 0/5 35 3 29 3 ٦ همجواري با ميادين ميوه و تره بار 88/57 0/77 1 0/88 0/3 35 2 31 1 1 همجواري با فروشگاههاي زنجيره اي و مراکز 80/00 0/76 1 0/87 0/3 35 4 28 1 2 7 تجاري 8 همجواري با پارکها 3 88/57 0/76 1 0/86 0/3 35 2 30 3 همجواري با مراکز فرهنگي (فرهنگسراها و سراي 91/43 0/75 1 0/86 0/3 35 32 3 9 محلات و پرديس هاي سينمايي) ١٠ همجواري با هتل ها و اماکن توريستي 30 2 3 85/71 0/75 1 0/84 0/3 35 ١١ همجواري با پايانه هاي حمل و نقل مسافرتي 31 1 3 88/57 0/75 1 0/85 0/3 35 12 وضعيت اقتصادي 80/00 0/77 1 0/88 0/3 35 4 28 2 1 4 13 وضعيت اجتماعي و فرهنگي 85/71 0/77 1 0/89 0/3 35 3 30 1 1 14 مشارکت مردمي 82/86 0/83 1 0/91 0/5 35 5 29 1 ١٥ عدم همجواري با مراکز نظامي و امنيتي 29 3 3 82/86 0/74 1 0/84 0/3 35 5 16 عدم همجواري با بيمارستانها 80/00 0/75 1 0/84 0/3 35 1 28 3 3 ميانگين 0/87 0/34 0/77 1 84/29 حد آستانه 0/74 Source: Authors research findings, 2020 پس از مشخص شدن معيارها با روش دلفي فازي، هفت مرحله زير براي تعيين وزن معيارهاي مورد نظر بـا اسـتفاده از آناليز سلسله مراتبي فازي انجام گرفت (١٩٩٦:٦٥٠ ,Chang).