چکیده:
ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﻫﻤﻪ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺴﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد، ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی اﺳﺖ. ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﯾﮑﯽ از اﺟﺰای ﺟﺪاﯾﯽﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ ازﺟﻤﻠﻪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻂﻣﺸﯽ ﺳﺎزﻣﺎن، در ﺗﺪوﯾﻦ اﻫﺪاف، ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن، اﻧﺘﺨﺎب، ارزﯾﺎﺑﯽ. درواﻗﻊ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺟﺰء اﺻﻠﯽ و رﮐﻦ اﺳﺎﺳﯽ در ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻓﻌﺎل و اﻋﻤﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، ﻫﺴﺖ. از ﻃﺮﻓﯽ دﯾﮕﺮ ﺧﻂﻣﺸﯽ، ﺟﻬﺖﮔﯿﺮی ﮐﻠﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻞ دوﻟﺖ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی دوﻟﺘﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺳﺎزد. ازاﯾﻦرو در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﻂﻣﺸﯽﮔﺬاری ﻋﻤﻮﻣﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﻢ و ﻓﺮض اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی در ﺧﻂ ﻣﺶ ﮔﺬاری ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه دارد و ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮهوری، ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺑﻬﺘﺮی در ﺧﻂﻣﺸﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺧﺬ ﻧﻤﻮد. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای و ﻣﯿﺪاﻧﯽ اﺳﺖ و ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻣﺸﻮرت ﮐﻨﻨﺪ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮدم را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و از دامﻫﺎی ﻓﺮاروی ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺑﺮ ﺣﺬر ﺑﺎﺷﻨﺪ و درﻧﻬﺎﯾﺖ اﺷﺘﺒﺎﻫﺸﺎن را ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ و ﺑﺮ روی آنﻫﺎ اﺻﺮار ﻧﻮرزﻧﺪ.
خلاصه ماشینی:
انواع مدل سیاسی عبارتاند از: (ملک جعفریان، 1392) مدل کارنگی: این الگو توسط سیرت، مارچ و سایمون از اعضای هیئتعلمی دانشگاه کارنگی ارائه شد و گفته میشود تصمیم نهایی مبتنی بر نوعی ائتلاف است که بین مدیران به وجود میآید.
کارکنان عادی نیز تصمیماتی میگیرند که بر کار و سازمانی که در آن مشغولاند، اثر میگذارد؛ بنابراین هرکس در سازمان بهگونهای با مسئله تصمیمگیری سروکار دارد، یعنی باید از بین راههای متعددی که پیش رویش قرار دارد، یکی را انتخاب کند.
(همان، 1385) 8- اخذ تصمیمگیری در سازمان به گفته یکی از متخصصان که در زمینه تصمیمگیری صاحبنظر است: «بیشتر تصمیمات مهم بر اساس قضاوت گرفته میشوند، نه بر اساس الگوی مشخص و شناختهشده» (رابینز، 1389) روش بخردانه محدود: ازآنجاکه ظرفیت مغز انسان برای تنظیم و ارائه راهحل مسائل پیچیده بدان حد نیست که دربرگیرنده تمام شرایط روش بخردانه شود، فرد یا انسان در محدوده یا تنگنای خاصی عمل میکند و میاندیشد که آن را بخردانه محدود میدانند.
(همان، 1387) سبک تصمیمگیری آنی: این سبک تصمیمگیری، بیانگر شرایط اضطراری است که فرد بدون پشتوانه فکری قبلی، بلافاصله در کمترین زمان ممکن تصمیم اصلی خود را اتخاذ میکنند.
(همان، 1387) 11- مراحل مختلف فرآیند خطمشی گذاری و تصمیمگیری بررسی، تعریف و بیان مسئله: مسئله عبارت است از چیزی که از توان سازمان برای رسیدن به هدف میکاهد به دیگر سخن، مسئله بر وضعیتی دلالت دارد که سازمان را از کسب اهدافش بازمیدارد.
(همان،1384) 12- اشتباهات در تصمیمگیری تصمیماتی که در سازمان گرفته میشود با اشتباهات زیادی همراه است بهویژه اگر این تصمیمات در یک محیط نامطمئن گرفته شود.